Soja en sojalecithine zitten door veel producten! Zo is tofu gemaakt van soja, zit soja vaak door brood, vleesvervangers en bevatten E-nummer 322, E-479b en 426 vaak soja. Ook kan er soja in ‘plantaardig eiwit’, ‘voedingsvezel’ of ‘zetmeel’ zitten. Ontdek in dit artikel wat redenen van mensen zijn om geen soja te eten en vind vleesvervangers zonder soja die in ieder geval in Nederland en soms ook in andere landen verkrijgbaar zijn.
Inhoudsopgave
Waarom eten mensen geen soja?
Er zijn diverse redenen waarom mensen geen soja eten zoals:
- Intolerantie
- Allergie
- Gezondheid
- Milieu
Hieronder vind je er meer informatie over en ook vind je vleesvervangers zonder soja.
1. Intolerantie voor soja
Als je jarenlang (vleesvervangers met) soja eet, kun je een intolerantie krijgen voor soja.
Ongeveer 1 op de 5 mensen is een hoogsensitief persoon (HSP) en herkent zich in deze HSP kenmerken. HSP houden van dieren, daarom kunnen ze vegetarisch of veganistisch eten.
HSP zijn extra gevoelig voor voeding en het krijgen van mogelijke intoleranties. Ze kunnen zich bijvoorbeeld depressief voelen na het eten van een vleesvervanger met soja, of een onrustige huid krijgen. Wissel daarom goed af qua basisingrediënten van vleesvervangers.
2. Soja allergie
Sommige vegetariërs of veganisten zijn allergisch voor vleesvervangers met soja.
3. Soja wel gezond?
Soja bevat fyto-oestrogenen. Er bestaan allerlei visies op of/in welke mate soja gezond is. Sommige mensen twijfelen of soja gezond is.
Gebruik je bepaalde schildkliermedicatie? Hier kan soja een invloed op hebben. Uit voorzorg wordt door het Voedingscentrum aan zwangeren aangeraden om sojaconsumptie te beperken. Sommige mensen met ‘oestrogeendominantie’ voelen zich er prettiger bij om weinig/geen soja te consumeren.
Verder wordt vaak aangeraden om gefermenteerde sojaproducten (zoals traditionele Miso, sojasaus, natto, tamari en tempé) in plaats van ‘standaard’ soja producten te gebruiken, omdat deze makkelijker opneembaar kunnen zijn.
4. Negatieve milieu impact door soja
De teelt van soja heeft een negatieve impact op het milieu. Bij de teelt kunnen kunstmest en bestrijdingsmiddelen (zoals glyfosaat) worden gebruikt die het water kunnen vervuilen. De bodem kan door sojateelt worden uitgeput, bijvoorbeeld als er na de sojateelt geen ander gewas wordt gezaaid in de bodem.
Er zijn relatief veel bossen/regenwouden gekapt om soja te verbouwen, bijvoorbeeld in Zuid-Amerika.
Veevoer en indirecte soja consumptie
Soja wordt voor verschillende doeleinden gebruikt, bijvoorbeeld voor directe menselijke consumptie, veevoer en de industrie. Geteelde soja wordt veel gebruikt als voeding voor de veehouderij. Als iemand eieren, zuivel of vlees consumeert, kan het zijn dat diegene indirect deze geteelde soja consumeert. Dit is bijvoorbeeld het geval als een melkkoe in Europa soja uit gekapt regenwoud eet en een mens in Europa de zuivel van deze koe consumeert. In sommige vleesvervangers zonder soja zitten eieren en melk. Op deze manier kun je indirect soja tot je nemen. Mensen met een soja-allergie/intolerantie reageren hier in principe niet op (tenzij de melk bijvoorbeeld ook later na het melken in contact is geweest met soja zoals sojameel of iets dergelijks).
Soja keurmerken
Een alternatief is letten op waar de soja vandaan komt. Milieu Centraal gaf per mail aan: “Zowel op Europees als op Nationaal niveau zijn er duurzaamheidseisen opgesteld aan soja die geïmporteerd, gebruik en geëxporteerd wordt; FEFAC Soy Sourcing Guidelines. Het ontbossingsvrij zijn van soja is een van die eisen.” Of en in welke mate landen deze Guidelines toepassen verschilt.
Tip: kies voor biologisch en ethisch verkregen soja, dit komt niet uit regenwouden. Vermijd genetisch gemodificeerde soja. Je kunt bijvoorbeeld letten op een biologisch keurmerk (zoals een Demeter of EKO-keurmerk) en Fairtrade keurmerk, de ingrediënten controleren en indien het niet vermeld staat aan de producent vragen waar de soja vandaan komt. Sommige mensen letten ook op initiatieven zoals ProTerra en Rain Forest Alliance.
De Nederlandse Vereniging voor Veganisme vroeg aan diverse merken waar hun sojadrink vandaan kwam. Deze merken gaven zelf aan dat hun gebruikte soja uit Amerika, Canada, China en Europa kwam (dit is niet door de Nederlandse Vereniging voor Veganisme gecontroleerd). ProVeg gaf per email aan: “Producenten van vlees- en zuivelalternatieven die soja gebruiken, gebruiken vaak gecertificeerde soja“. ProVeg zegt ook: “Het klopt dat veel soja wordt verbouwd in voormalige natuurgebieden. Die soja wordt zelden gebruikt voor (directe) menselijke consumptie. De soja uit Zuid-Amerika vind je niet of nauwelijks terug in plantaardige producten bestemd voor de menselijke consumptie.”
Alternatieven voor soja, voor vegetariërs
Gelukkig bestaan er alternatieven. Hieronder vind je een overzicht van kant en klare en zelf te maken vleesvervangers zonder soja.
Vleesvervangers zonder soja en gluten
In het overzicht hieronder vind je ook vermeld of de vleesvervangers zonder soja ook geen gluten bevatten indien ik hier informatie over kon vinden. Ook staat erbij of de vleesvervangers wel/geen melk bevatten (let er zelf op of ze zijn bereid in een fabriek waarin melk wordt verwerkt) en wat het Voedingscentrum van deze producten vindt. Tevens staan mijn favorieten weergeven (deze heb ik ‘aanrader’ genoemd).
Wat zijn de gezondste vleesvervangers?
Niet alle vleesvervangers zijn gezond. Zo bevatten sommige vleesvervangers relatief veel zout en ongezonde vetten. Tip: check met dit artikel of de vleesvervangers gezond zijn en werkelijk vlees vervangen en voedzaam zijn.
Let op: dit overzicht is niet compleet, maar heeft de intentie om voorbeelden van merken en producten met je te delen. Raadpleeg voor de zekerheid altijd zelf de actuele mogelijkheden en samenstelling van een merk/product. Sommige vleesvervangers zijn gemaakt in een fabriek waarin soja/gluten zijn verwerkt. Let hier ook goed op! Mocht er kaas in een product zitten, controleer dan zelf of de kaas vegetarisch gestremd (met microbieel stremsel) is: dan is het pas écht vegetarisch.
21 merken met vleesvervangers zonder soja op alfabetische volgorde:
1. Albert Heijn eigen merk
- Biologisch pompoen tijmburger (geen melk)
- Biologische spinazieburger(geen melk)
- AH Champignon gran formaggio burger/AH Italiaanse burger (bevat lactose)
- AH Falafel (geen melk)
2. Bauckhof
- 3 korn Puffer (glutenvrij, veganistisch)
- Falafel (glutenvrij, veganistisch)
- Haverburger (glutenvrij, veganistisch)
- Harissa falafel (glutenvrij, veganistisch)
- Tomaten burger (glutenvrij, veganistisch)
3. BOON
BOON gaf 22-11-2019 per e-mail bij mij aan: “Al onze BOON producten zijn soja vrij en dit zal ook altijd zo blijven. We vinden sojavrij namelijk heel belangrijk. Dit betekent dus dat alle producten die we in de toekomst lanceren altijd vrij van soja zullen zijn.“
4. Damhert Nutrition
- Groenteschnitzel (veganistisch)
- Kaaskrokantje natuur (bevat melk)
- Kaaskrokantje Italiano (bevat melk)
- Nuggets (veganistisch)
- Schnitzel (veganistisch)
5. Dee’s
- Dee’s 2 Omega Burgers
- Dee’s 6 Vegan Knoflook en Porcini worstjes
- Dee’s 6 Klassieke Ierse Vegan worstjes
Update november 2019: dit product is niet meer verkrijgbaar in Nederland. Waarschijnlijk is het nog wel verkrijgbaar in Ierland en het Verenigd koninkrijk.
6. Florentin
Te koop bij Ekoplaza:
- Falafel balletjes (veganistisch, glutenvrij)
- Falafel broccoli burger (veganistisch, glutenvrij)
- Falafel burger (veganistisch, glutenvrij)
- Falafel nuggets (veganistisch, glutenvrij)
- Mini falafel balletjes (veganistisch, glutenvrij)
- Tamruc falafel (veganistisch, glutenvrij)
- Zoete aardappel falafel (veganistisch, glutenvrij)
7. Goodlife
- Falafel (glutenvrij)
- Spicy veg beanburgers
8. Iglo
Green Cuisine heeft diverse opties (zonder melk, sommige zonder gluten)
9. Ikea
- ALLEMANSRÄTTEN groenteballetjes (veganistisch, glutenvrij, aanrader door soep), de foto hieronder komt van Ikea
- KORVMOJ veggiehotdog
10. Kips
11. Ma vie sans gluten (glutenvrij)
- Champignonburger
- Rijstburger
- Tomaatburger
- Quinoaburger
12. Maza
13. NatureCrops
- Quinoaburger + appel kerrie (glutenvrij)
- Quinoaburger + ui (glutenvrij)
- Quinoaburger + groenten (glutenvrij)
14. Orgran
Orgran falafel is verkrijgbaar in diverse winkels en webwinkels.
- Falafel mix (veganistisch, glutenvrij)
15. Olijck Zeegroenten
Voorbeeld:
- Olijcke Vasco zeegroenten burger (geen melk)
16. Seamore
- I sea bacon, Seaweed Bacon (glutenvrij, geen melk)
17. Upton’s naturals
Voorbeelden:
- Ch’eesy Mac original
- Chili lime jackfruit (glutenvrij)
- Bar-B-Que Jackfruit (glutenvrij)
- Original Jackfruit (glutenvrij)
18. Unox
19. VA Foods
- Bamischijven (veganistisch, glutenvrij) (aanrader)
- Cheesezero souffleé (veganistisch, glutenvrij)
- Cheesezero croquette (veganistisch, glutenvrij)
- Groentekroketten (veganistisch, glutenvrij) (aanrader)
- Groente bitterballen (veganistisch, glutenvrij)
20. Valess
Voedingscentrum: “Aan Valess is wel ijzer toegevoegd, maar geen vitamine B1 of B12. Omdat het van melk gemaakt is, zit er wel van nature voldoende vitamine B12 in. Het is een volwaardige vervanger van vlees.” Valess is gemaakt van magere melk en algen. Het bevat ook gluten.
Voorbeelden:
21. Vegetarische slager
Voedingscentrum: “Het is een volwaardige vleesvervanger. Er is geen vitamine B12 aan toegevoegd.” Update: aan sommige producten is wel B12 toegevoegd.
Voorbeelden:
- Petit paté (veganistisch, glutenvrij)
- Petit filet à l’American (veganistisch)
9 merken Vleesvervangers die sporen van soja kunnen bevatten op alfabetische volgorde:
1. Garden Gourmet (voorheen Tivall)
Voedingscentrum: “Tivall-producten worden verrijkt met vitamine B12 en ijzer en zijn daarom geschikte vleesvervangers. Tivall-vleesvervangers zijn gebaseerd op o.a. tarwe.” Update november 2019: op de website van Garden Gourmet staat nu: “De producten van Garden Gourmet bevatten geen toegevoegde vitamine B12 en ijzer meer.”
De volgende voorbeelden van producten bevatten geen soja maar mogelijk wel sporen ervan (de mogelijke sporen komen voort uit het feit dat er op de productielocatie ook producten worden geproduceerd die wel soja bevatten):
- Falafel spinazie (vegan, geen melk)
- Griekse groenteburger (bevat melk)
- Griekse rondo (bevat melk)
2. Gut Wudelstein
Deze producten zijn veganistisch (zonder melk) en verkrijgbaar in Duitsland en in Nederland, bij Vegan Mission en de stands van Gut Wudelstein en/of Wilmersburger (Gut Wudelstein en Wilmersburger kaas komen uit dezelfde fabriek). Deze merken staan vaak op vegan festivals- en markten.
3. Jumbo Veggie Chef
Voorbeelden:
- Falafel naturel (geen melk)
- Kaas schnitzel (bevat melk)
- Spinazie kaas schnitzel (bevat melk)
4. Like Meat
Dit is in Duitsland te koop, een voorbeeld:
- Schinken Bratwurst (veganistisch, glutenvrij, ik weet niet zeker of het sporen van soja kan bevatten)
5. Mister kitchen
- Kikkererwt citroen burger
- Kaas paddestoelen burger (bevat melk)
- Thaise Curry burger (bevat melk)
6. Quorn
Update 2024: dit is niet meer verkrijgbaar in Nederland, wel in mogelijke andere landen.
Voedingscentrum: “Bevat weinig ijzer. Daarom is Quorn geen volwaardige vleesvervanger. Er zit ook geen vitamine B12 in deze producten. Het is gemaakt van plantaardig eiwit, verwant aan paddenstoelen.” Kan sporen bevatten van soja (fabriek gemaild; geen antwoord op ontvangen)?
7. Vegafit
Vegafit heeft producten zonder soja.
8. Vivera
Voedingscentrum: “Vivera is verrijkt met ijzer en vitamine B12. Het is een goede vervanging voor vlees.” Kan sporen bevatten van soja; gemaakt in bedrijf waar soja wordt verwerkt.
Voorbeelden:
- Plant falafel (geen melk)
- Vega filet spinazie en kaas (bevat melk)
- Vega kaasschnitzel (bevat melk)
9. Wheaty
Alle producten zijn veganistisch (en zonder melk). Sommige producten hebben een Engelstalig Duitstalig etiket. Hieronder is gekozen voor de Engelstalige benamingen van de producten:
Spacebar:
- Spacebar Chorizo Vegan (aanrader, zie foto hieronder)
- Spacebar Hemp
- Spacebar RedHotChiliPeppers (aanrader)
Steak:
Vegankebab:
Vegansausage:
- Bavarian Style
- Country Style
- Herbalicious
- Hot dog
- Mini-Herby
- Merguez
- Red Sausages
- Suluc sausage
- Tiny Hot Dog
Veganslices:
Overig:
- Gran Chorizo VEGAN
- Pumpkin seed
- Vegan BBQ Mix
- Vegan bacon
- Vegan Green piece
- Vegan Holiday Roast
- Vegan Seitan Medaillons
- Vegan Rosemary Roulade
- Winner Schnitzel
Zelf vegaburgers maken?
Naast deze kant en klare vleesvervangers, kun je natuurlijk ook zelf sojavrije- en melkvrije vegaburgers maken!
Omdat het in de praktijk lastig kan zijn om aan vegetarisch broodbeleg, kroketten, bitterballen en sticks zonder soja te komen, hieronder een aanvulling:
Vegetarisch broodbeleg zonder soja:
- Fit food: Vegan Deli boterhamworst bieslook (geen melk) (aanrader op brood)
- Fit food: Vegan Deli boterhamworst paprika (geen melk)
- Fit food: vegetarian organic sandwich Mixed garden (geen melk)
Vegetarische kroketten zonder soja en melk:
VA Foods: groentekroket (tevens veganistisch)
Vegetarische bitterballen zonder soja en melk:
VA foods: groente bitterballen
Update 2019: ik ben een digitale nomade en reis voor onbepaalde tijd de wereld over. Dat betekent dat ik niet meer in de Nederlandse supermarkt check of/wat het actuele assortiment aan vleesvervangers zonder soja is. Mocht je wellicht actuele aanvullingen hebben, laat het hieronder dan even weten :).
Vond je dit artikel waardevol? Doneer!
Heb je iets aan dit artikel gehad? Je doet mij een groot plezier met een donatie :). Daarmee ondersteun je mij om nog meer informatieve en inspirerende artikelen te kunnen delen in de toekomst. Elk bedrag (klein of groot) is heel welkom. Doneren kan al vanaf €2,-! Klik hier om te doneren >>>
Over Femke de Grijs
Als kind stond ik van nature in contact met fijnstoffelijke dimensies. Toen ik erachter kwam dat mijn omgeving niet waarnam wat ik waarnam, werd ik bang voor andermans mening hierover en sloot ik mij hiervoor af.
Jarenlang onderdrukte ik mijn paranormaliteit en hoogsensitiviteit en leefde ik vanuit mijn ratio. Ik cijferde mijzelf (spirituele essentie) weg en leefde naar de verwachtingen van de buitenwereld. Dit gaf op den duur fysieke, emotionele en mentale klachten zoals uitputting en somberheid. In het reguliere circuit liep ik vast.
Ik voelde dat ik het roer om mocht gooien, leerde de vruchten van mijn sensitiviteit plukken en ging mijn droom leven. Zo kwam ik tot bloei. Mijn levenspartner Mathijs en ik verkochten ons huis in Nederland. Sinds 2017 reizen wij voor onbepaalde tijd samen met hond Juultje (geboren in 2022) de wereld over.
Ben jij een ambitieuze spirituele vrouw en wil ook bezield leven? Ik help jou graag, bijvoorbeeld via mijn gratis E-book, blogs en begeleiding.
Aanvullende artikelen:
- Waarom zijn mensen vegetarisch?
- Wat is vegetarisch eten?
- Vegetarische recepten inspiratie
- Wat zijn goede vleesvervangers?
- Vegetarisch restaurant vinden? Tip!
P.S. Ken jij nog een vleesvervanger zonder soja? Laat het hieronder weten!
Laat een reactie achter