Vitamine B12 tekort: alles over de symptomen, test, oorzaak & behandeling

Vitamine B12 tekort is onderschat: dr. Auwerda vermoedt dat 6% van de bevolking een B12 deficiëntie heeft. Ontdek in deze blog alles over de symptomen, hoe je het test, waar het inzit en wat de oorzaak en behandeling is (ook in relatie tot injecties en voeding), zodat je vitamine B12 op de juiste manier kan aanvullen.

Wat is vitamine B12?

Er bestaan veel soorten vitamines. Vitamines zorgen ervoor dat je gezond bent en je fit voelt. Vitamine B12 wordt ook Cobalamine genoemd en het heeft te maken met de stofwisseling in je cellen. Het maakt rode bloedcellen aan en zorgt voor een goed functioneren van je gevoelige zenuwstelsel.

Vitamine B12 tekort symptomen

Je lichaam heeft vaak een opslagplaats van vitamine B12 voor 3-10 jaar. Een tekort ontstaat langzaam en begint vaak met allerlei vage klachten.

Hierbij een overzicht van wat klachten die het gevolg kunnen zijn van een vitamine B12 tekort:

Fysieke klachten:

• Duizelig zijn
• Darmproblemen
• Haaruitval
• Hoofdpijn
• Koud hebben
• Menstruatieproblemen (bijvoorbeeld het hebben van een hevige menstruatie/menstruatiepijn of het uitblijven van menstruatie/een lange menstruatie hebben)
• Oorsuizen
• Onvruchtbaarheid
• (Over)vermoeidheid; misschien wil je de hele dag in je bed liggen, zie je op tegen reizen met openbaar en ga je eerder weg bij een verjaardag omdat je leeggezogen bent.
• Spierproblemen zoals spierkramp of spierzwakte, bijvoorbeeld in je benen (tip; laat bij MS onderzoeken of er sprake is van een B12-tekort)
• Tintelingen in lichaamsdelen, zoals in je vingers
• Rusteloze benen
• Zwakte

Mentale klachten:

• Concentratieproblemen
• Coördinatiestoornissen
• Geheugenverlies, verwardheid, dementie

Emotionele klachten:

• Apathie, oftewel ‘niets voelen’
• Depressie
• Nervositeit
• Prikkelbaarheid/geïrriteerdheid
• Psychoses, hallucinaties, paranoia
• Stemmingswisselingen

Kijk hier voor een volledig overzicht van de symptomen. Klachten die van een B12 tekort kunnen komen lijken erg op klachten die bij een vitamine D tekort kunnen horen.

Niet alle artsen erkennen dat een tekort aan vitamine B12 kan leiden tot klachten zoals oververmoeidheid. Dit kan frustrerend zijn. Ongeveer 1 op de 5 mensen herkent zich naast de klachten die bij een vitamine B12 tekort kunnen horen, ook in de kenmerken van hoogsensitiviteit en is een hoogsensitief persoon (HSP). Klachten kunnen als je hoogsensitief bent, extra intens worden ervaren. Je kunt gelukkig leren hoe je met vermoeidheid en een vitamine B12 tekort om kunt gaan en je energieker voelen en zelfs productiever zijn.

Vermoed je dat je een vitamine B12 tekort hebt? 4 tips!

De onderstaande 4 tips helpen je bij (het vermoeden van) een tekort.

Vitamine B12 tekort test

Tip 1. Raadpleeg bij klachten altijd een arts.
Kies een arts een uit waar je je prettig bij voelt (je kunt eventueel op het forum van Stichting B12-tekort een oproepje plaatsen en aan ervaringsdeskundigen vragen of zij een arts bij je in de buurt kennen die bekend is met B12-problematiek).

Ga naar je huisarts of internist en laat een bloedonderzoek uitvoeren, bijvoorbeeld naar deze stofjes:

1. Serum B12
2. Holo-TC (Actief B12)
3. Homocysteïne; een verhoogd resultaat kan een vitamine B12 tekort bevestigen, een ‘normale’ waarde sluit een tekort niet uit
4. Methylmalonzuur (MMA); een verhoogd resultaat kan een vitamine B12 tekort bevestigen, een ‘normale’ waarde sluit een tekort niet uit
5. Foliumzuur (wordt ook wel vitamine B9 en vitamine B11 genoemd); een te hoog gehalte kan een vitamine B12 tekort maskeren. Foliumzuur kan op twee manieren in het bloed worden onderzocht: via serum en via onderzoek in de cellen (via intracellulair onderzoek).
6. Vitamine B6
7. Ferritine

Onder andere de stofjes nummer 5 t/m 7 en andere vitamines B werken samen met vitamine B12. Zo kun je door een disbalans van vitamine B1, B3, B6, B9/11 ook moeheid ervaren.

Let op; doe eerst een compleet bloedonderzoek en laat je eerst prikken op serum B12, Holo-TC, homocysteïne, MMA en foliumzuur voordat je begint met het nemen van supplementen waar B12 of foliumzuur inzit (deze verdoezelen de echte waardes van deze stofjes).

Wil/kan je (huis)arts geen bloedonderzoek doen?
Je kan ook zelf onderzoek initiëren via een particulier laboratorium zoals via Bloedwaardentest. Doorgaans vergoedt de verzekering onderzoeken via particuliere laboratoria niet. Houd er ook rekening mee dat als er een afwijkende waarde wordt gevonden via een particulier laboratorium, zij geen advies kunnen geven. Je dient dan zelf een expert (zoals een andere arts) te vinden die jou hier verder bij kan helpen.

Ik heb zelf prettige ervaringen met Bloedwaardentest, vandaar dat ik er mee ben gaan samenwerken. Dit artikel bevat affiliate links. Als je via de links in dit artikel iets bij Bloedwaardentest bestelt krijg ik hier een kleine vergoeding voor en steun je mij. Dit waardeer ik zeer! Jij betaalt niets extra. Wil je voor de allereerste keer iets bestellen bij Bloedwaardentest? Tip: gebruik de kortingscode: femkedegrijs5 en krijg 5% welkomstkorting op je test(en) (deze code werkt niet in combinatie met andere codes/acties en wordt niet toegepast op eventuele verzendkosten)!

Als je als HSP bang bent voor bloedprikken, raadpleeg dan deze tips.

B12 waarde

Vaak gebruiken laboratoria diverse eenheden om  B12 te meten. Vraag om een uitdraai van jouw resultaten; daar dienen ook de normaalwaarden op te staan. Zo kun je ook zelf zien of je ‘genoeg’ B12 hebt.

Overigens zijn waarden in mijn ogen vaak niet de wet; als je tegen een grenswaarde aanzit kun je een tekort hebben. Er zijn momenteel artsen die pleiten om de ondergrens van de serum B12 waarde in Nederland op te hogen naar 200 pmol/L. In Amerika wordt 200 pmol/L. vaak als ondergrens gehanteerd. Amerikaanse verpleegster Sally Pacholok en haar man Jeffrey Stuart (arts), die een boek schreven over vitamine B12 tekort willen de onderwaarde verhogen naar 450 pmol/L. Ze pleitten voor een proefbehandeling voor mensen die nu in het grijze gebied vallen (en een waarde tussen de 200 en 450 pmol/L. hebben: als je een waarde van onder de 200 pmol/L. hebt raden ze altijd een behandeling aan).

In het boek Is het Misschien vitamine B12-tekort? kun je er meer over lezen. Klik hier en ontvang het boek veilig via bol.com>>>

Elk lichaam is uniek en heeft een unieke behoefte aan bepaalde vitamines.

Vitamine B12 tekort oorzaak

Heb je een vitamine B12 tekort? Inzicht verkrijgen in de oorzaak is vaak al een eerste stap. Er kunnen diverse oorzaken zijn van een tekort aan vitamine B12. In deze blog vind je wat voorbeelden (dit overzicht is niet compleet). Zo vergroten deze factoren de kans op een vitamine B12 tekort:

• Weinig tot geen dierlijke producten eten en/of drinken, bijvoorbeeld als je vegetarisch of veganistisch eet of een eetstoornis hebt
• Ouder zijn
• Een maagdarminfectie, aandoeningen waarbij de productie van maagzuur verminderd is, de maagziekte atrofische gastritis en tekort aan het maageiwit Intrinsic. Als de Intrinsic Factor ontbreekt, of niet voldoende functioneert kan hier een vitamine B12 tekort én schadelijke bloedarmoede uit voortvloeien. Dit wordt ook wel pernicieuze anemie genoemd. Het is een misverstand dat B12 tekort altijd samengaat met bloedarmoede (dit hoeft niet)
• Een bacteriële overgroei (SIBO), parasieten (giardia lamblia) en of/ diphyllobothrium latum die in de darmen een competitie met vitamine B12 aangaan.
• Helicobacter Pylori (maagbacterie)
• Pancreas insufficiëntie
• Zolllinger-Ellisson syndroom
• Maagverkleining
• Verstoring van de opname in de dunne darm door bijvoorbeeld door ziekte van Crohn of coeliakie
• Een auto-immuunziekte, zoals de ziekte van Graves of de ziekte van Hashimoto
• Geneesmiddelen (zoals het langdurige gebruik van maagzuurremmers en het geneesmiddel Metformine) of andere middelen zoals lachgas en alcohol

Een B12 tekort kan volgens Pacholok & Stuart onder andere ook een relatie hebben met:

• Autisme (er zijn aanwijzingen dat een B12 tekort een rol speelt bij autisme. Mensen met autisme blijken volgens hen vaak baat te hebben bij B12)
• Ontwikkelingsstoornissen, leerproblemen
• Kanker (mensen die bijvoorbeeld slokdarm-, maag-, alvleesklier- of darmkanker hebben (gehad) kunnen (op lange termijn) een B12 tekort krijgen, bijvoorbeeld als de maag (deels) is verwijderd)
• Hart/vaatproblemen (vitamine B12 zorgt ervoor dat foliumzuur het aminozuur homocysteïne (dat het risico op een hartaanval/hersenbloeding vergroot) kan omzetten in een ongevaarlijk aminozuur. Een tekort aan vitamine B12 kan leiden tot een hoge homocysteïnewaarde, wat het risico op een hartaanval of hersenbloeding vergroot).
• Hersenbloedingen, hersenletsel

Het kan ontstaan door je leefpatroon (voeding/medicatie enz.) en/of een opnamestoornis. Hier vind je alle oorzaken op een rij.

Wat is de ziekte van Addison-Biermer?

De ziekte van Addison-Biermer is een ziekte waardoor vitamine B12 niet wordt opgenomen (let op: de ziekte van Addison is wat anders). Hoe deze ziekte zich uit, verschilt van persoon tot persoon. Je kunt er wat tegen doen.

Je kunt onderzoek laten doen naar de oorzaak van je vitamine B12 tekort. Zo wordt er vaak geprikt op Antistoffen tegen Intrinsic factor (er moet minimaal 1 week zitten tussen een B12 injectie en het bloedonderzoek naar antistoffen tegen Intrinsic Factor) en Antistoffen tegen de pariëtale cellen. Hier kun je meer over het diagnosticeren van de oorzaken lezen. In sommige gevallen wordt er geen oorzaak gevonden; men dient ook dan het B12 tekort volgens onderstaande richtlijnen te behandelen.

Is B12 tekort erfelijk?

Een vitamine B12 tekort kan erfelijk zijn, maar hoeft niet. Dit hangt mede af van de oorzaak van het tekort. De ziekte van Addison-Biermer wordt bijvoorbeeld op de site van Henk de Jong beschreven als een dominant erfelijke ziekte.

Tip: Heb je een tekort? Laat dit dan ook weten aan familieleden. Mochten zij onverklaarbare klachten krijgen/hebben, dan kan het zijn dat vitamine B12 een rol speelt. Dit tekort kan ook aanwezig zijn, zonder dat er antistoffen in het bloed zijn gevonden.

Vitamine B12 tekort behandeling

Deze stofjes helpen om je vitamine B12 tekort aan te vullen (op willekeurige volgorde):

• Hydroxocobalamine
• Methylcobalamine
• Adenosyl/dibencozide/co-enzym-cobalamine

Ieder lichaam is uniek en kan gebaat zijn bij 1 of meerdere bovengenoemde B12 vormen.

Let op: cyanocobalamine is veel minder geschikt.

Er is een verschil tussen dat wat je inneemt en opneemt aan B12. Het gaat er uiteindelijk bij een tekort om dat je lichaam zoveel mogelijk B12 opneemt, zodat je weer energieker wordt. In sommige middelen zit bijvoorbeeld relatief veel vitamine B12, maar die wordt vaak niet goed door je lichaam (bijvoorbeeld door allerlei chemische toevoegingen aan middelen of een opnamestoornis) opgenomen.

Waar zit vitamine B12 in?

Er zit vitamine B12 in:

• injecties
• sprays
• tabletten
• voeding

Als je een opname probleem hebt, haal je vitamine B12 echter niet uit alle bovenstaande bronnen.

Volgens Pacholok & Stuart moet er nog meer wetenschappelijk onderzoek worden gedaan naar de werking (absorptie) en (neurologische) effectiviteit van de verschillende vormen van (orale en injecteerbare) vitamine B12, onder grote groepen patiënten.

Vitamine B12 kopen

Helaas bestaan er verschillende misvattingen over B12 en worden er veel miskopen gedaan wat betreft B12.

Tip 2: vul vitamine B12 op de juiste manier aan.

Er bestaan diverse visies hoe je vitamine B12 tot je kunt nemen, hieronder mijn visie:

Vitamine B12 injectie

Ik raad net zoals Stichting B12 tekort bij een (zeer ernstig) tekort altijd injecties aan; dit is de meest directe manier om ervoor te zorgen dat vitamines rechtstreeks in je bloedbaan terechtkomen. Het is dé oplossing als je een opnamestoornis, zoals darmen en/of maagproblemen hebt.

In Nederland worden vaak injecties met hydroxocobalamine gebruikt. Zelf heb ik een voorkeur voor het merk Tekada. Deze bevat geen benzylalcohol (daar kunnen sommige HSP nogal heftig op reageren). Bij sommige mensen schijnen deze injecties niet optimaal te werken, omdat ze de hydroxocobalamine niet kunnen methyleren (omzetten, zodat je tekort daadwerkelijk wordt aangevuld).

Een alternatief is het nemen van injecties met methylcobalamine en/of adeosylcobalamine. Deze zijn in het buitenlandverkrijgbaar.
Het is bij injecties belangrijk om:

• Allereerst een ‘oplaaddosis‘ te krijgen, zodat het tekort kan worden aangevuld. Dit moeten minimaal 10 injecties zijn (verspreid over 5 tot 10 weken, zie hierboven ook de richtlijnen van Stichting B12 tekort en het Farmacotherapeutisch Kompas).
• Na een oplaaddosis een onderhoudsdosis te nemen. Dit moet minimaal 1 keer in de 2 maanden 1 injectie zijn: de juiste frequentie moet op basis van je klachten worden vastgesteld. Bij neurologische klachten moet er 1/2 keer per week een injectie voor langere periode worden gegeven gedurende langere tijd (bijvoorbeeld 2 jaar). Door een onderhoudsdosis te nemen, voorkom je dat je (op lange of korte termijn) weer een tekort en klachten krijgt. Er mag niet worden gestopt met injecteren als de oorzaak van je vitamine B12 tekort niet wordt gevonden/niet kan worden weggenomen.

Hierbij een voorbeeld van een injectieschema, waarbij eerst wordt ‘opgeladen’ en daarna onderhouden (deze persoon krijgt klachten als die later dan 1 x per 3 weken prikt):
Week 1 t/m 3: 2 x per week
Week 4 t/m 6: 1 x per week
Week 7 t/m 13: 1 x per 2 weken
Vanaf week 14: 1 x per 3 weken

Vitamine B12 injecties: wanneer resultaat?
Wanneer iemand resultaat merkt van injecties is persoonlijk. De meeste mensen (circa 56%) merken dit relatief snel tijdens de oplaaddosis (binnen 1o injecties) en anderen pas na 15 injecties. Bij neurologische klachten duurt het vaak langer (bijvoorbeeld 2 jaar) voordat er resultaten merkbaar zijn. In sommige gevallen (circa 8%) merken mensen geen resultaat.

Injecties moeten volgens een specifiek protocol geprikt worden. Het kan ook levensgevaarlijk zijn om zelf injecties te kopen en om jezelf te prikken. Raadpleeg daarom altijd een arts als je aan de slag wil met injecties. Kijk hier voor tips als je last hebt voor angst voor prikken.

Vitamine B12 spray

• Een spray is ieder geval geschikt voor HSP waarvan de oorzaak van het tekort in gebrek aan B12 rijke voeding ligt, zoals bij veganisten het geval kan zijn (als er géén opname probleem is).
• Soms hebben HSP er baat bij als ze zo goed als geen klachten hebben, of een tekort willen voorkomen (bijvoorbeeld als je vegetarisch eet).
• Anderen gebruiken een spray ter aanvulling op injecties. Sommigen gebruiken bijvoorbeeld Hydroxocobalamine injecties, en sprays waar Methylcobalamine in zit. Op die manier krijgen ze diverse vormen van B12 binnen; sommigen hebben hier baat bij.
• In sommige gevallen gebruiken mensen een spray als onderhoudsdosering (na de ‘oplaaddosis’ met injecties). Overleg dit met een arts, en laat minimaal 1 keer per jaar testen of de serum B12 waarde goed is. Ook moeten je klachten centraal staan: deze mogen niet terugkomen. Deze ‘onderhouds’methode is niet voor iedereen geschikt!

Er bestaan sprays om onder je tong te spuiten, of in je neus. Voor mijn gevoel zijn sprays ook effectief, maar minder direct (een langere termijn oplossing om een tekort aan te vullen) en daarom niet geschikt bij een zeer ernstig tekort en neurologische klachten (gebruik dan injecties).

Voorbeelden van sprays met enkel Methylcobalamine zijn de sprays van Pure Vegan en Vitamist. Ik heb destijds beide uitgetest en vond Pure Vegan handiger: Vitamist moet je namelijk 4 keer verspreid over de dag telkens 2 keer sprayen (8 keer totaal), Pure Vegan slechts 1 keer. Overigens hielpen de sprays niet om mijn tekort op te lossen en was ik aan het dweilen met de kraan open, omdat ik een opnamestoornis heb.

Vitamine B12 tabletten

Je kunt ook aan de slag met tabletten, voor mijn gevoel zijn die weer iets minder direct dan sprays. Ik zie het als een derde oplossing, maar niet geschikt bij zeer ernstige neurologische klachten (kies dan voor injecties).

Tabletten zijn enkel geschikt als er geen opname probleem is en als:

• De oorzaak van het tekort in gebrek aan B12 rijke voeding ligt (je lichaam neemt B12 goed op in dat geval).
• Er praktisch geen klachten zijn.
• Je (als veganist of vegetariër) een tekort wil voorkomen.

Heb je wel een opname probleem? Dan kun je tabletten gebruiken ter aanvulling op injecties. Sommigen hebben baat bij het binnenkrijgen van diverse vormen van B12.

Let op: wil je aan de slag met tabletten, maak dan gebruik van zuig/smelttabletten. Leg een tablet onder je tong, tegen je wang of onder je bovenlip en laat het daar rustig (!) smelten. Op deze manier kunnen de stoffen rechtstreeks je bloedbaan in. Kauw, zuig en slik de tabletten niet door! In mijn visie is het effect dan vele male minder.

Welke zuig/smelttabletten raden Stichting B12 tekort en ik aan?

Voor HSP kan een te hoge dosering te intens zijn, daarom raad ik meestal 1000 mcg per zuig/smelt tablet aan. Sommige HSP injecteren bijvoorbeeld met hydroxocobalamine en gebruiken aanvulling zuig/smelt tabletten met Methylcobalamine.

Voorbeelden van zuig/smelt tabletten die enkel bestaan uit de stof Methylcobalamine (en geen andere toegevoegde vitamine), geschikt zijn voor vegetariërs en veganisten en die ook worden aangeraden door Stichting B12 tekort zijn die van:

• Jarrow Formulas, Methyl B-12, 1000 mcg (100 stuks).
• Vitals 1000 mcg methylcobalamine (100 stuks).
• Now 1000 mcg methylcobalamine (100 stuks).

Klik op de afbeeldingen van de pillen die ik wél aanraad (controleer zelf voor de zekerheid de actuele samenstelling) en bestel ze direct veilig via bol.com: 

Ik raad geen ‘gewone’ tabletten aan die je moet doorslikken. Het merendeel van wat er in de winkels op vitamine B12 vlak verkrijgbaar is bestaat hieruit. Voor mijn gevoel bevatten deze middelen vaak te veel toevoegingen en is het voor het lichaam vaak lastig om deze vitamines daadwerkelijk op te nemen, zodat je lichaam er wat aan heeft. Bij een opnamestoornis werken deze tabletten dan ook niet.

B12 werkt samen met andere vitamines; zorg ervoor dat ook die voldoende in je lichaam aanwezig zijn!
Houd er met alle opties rekening mee dat er in het supplement vitamine B12 in zit en geen andere toevoegingen zoals andere vitamines; tenzij je ook weet dat je een andere vitamine daadwerkelijk nodig hebt omdat dit bijvoorbeeld uit bloedonderzoek is gebleken/een arts of specialist dit adviseert.

B Complex

Zo hebben sommige HSP een laag normaal waarde qua foliumzuur of B1/6 en baat bij foliumzuur en/of een vitamine B complex. Raadpleeg een deskundige, omdat bijvoorbeeld teveel B6 binnenkrijgen (op lange termijn) schadelijk kan zijn.

Veel mensen denken dat een vitamine B complex altijd voldoende vitamine B en B12 levert; dit klopt niet:

• Bij een opnamestoornis van vitamine B12 wordt namelijk de B12 niet uit pillen opgenomen: daarom zijn injecties in principe in dat geval altijd nodig.
• Daar komt bij dat in een vitamine B complex vaak pillen zitten die moeten worden doorgeslikt: vitamine B12 laat zich het beste opnemen via zuigtabletten.
• Ook zitten er in een B complex vaak niet de meest effectief opneembare vorm van B12: Cyanocobalamine.

Vitamine B12 bijwerkingen

Ieder lichaam reageert anders op de toediening van B12. Zo merken sommige mensen dat ze meteen energie krijgen na toediening van B12. Bij anderen verergeren de klachten eerst en worden ze bijvoorbeeld eerst extra moe, waarna ze stap voor stap meer energie krijgen en zich beter voelen. Een bijwerking die vaak voorkomt, is dat mensen last kunnen krijgen van acne.

De mate van herstel hangt onder andere af van:

• de leeftijd waarop je tekort is ontstaan (en hoelang je last hebt van klachten)
• de ernst van het tekort (en in hoeverre het lichaam schade heeft opgelopen door het tekort)
• de leeftijd waarop er met een behandeling is begonnen.

Sommige HSP ervaren zelfs 2 jaar na hun behandeling bestaande uit injecties nog een verbetering. Vaak duurt het langer voordat vermoeidheid en neurologische klachten zijn opgelost/verbeterd.

Bij een B12 tekort gaat het erom dat er in alle weefsels en cellen weer genoeg B12 komt. Helaas is het nog niet via een betrouwbare bloedtest te meten wanneer dit het geval is. 

Let op: Na de eerste meting én toegevoegde suppletie weer de serum-B12 of Holo-TC waarde meten, geeft géén goed beeld van de échte hoeveelheid B12, in bijvoorbeeld de cellen en weefsels (die moeten weer helemaal zijn opgevuld met B12).

Vitamine B12 te hoog?

Een waarde kan nooit ‘te hoog‘ zijn! Bij de behandeling van een B12 tekort moeten daarom je klachten en hoe je je voelt centraal staan; daar valt de dosering op af te stemmen. Na 10 injecties kan op basis van je klachten eventueel rustig met de injecties worden afgebouwd naar een onderhoudsdosering. Er mag niet op basis van de bloedwaardes worden afgebouwd/gestopt. In tegenstelling tot bijvoorbeeld vitamine D geldt bij vitamine B12 na suppletie niét ‘meten is weten’!

Vitamine B12 voeding

Normaal gesproken halen mensen B12 uit voeding. Vitamine B12 zit enkel in dierlijke producten, bijvoorbeeld in:

• Melkproducten als melk en kaas
• Vleeswaren, gevogelte
• Vis, oesters
• Eieren

Algen en zeewieren bevatten een op vitamine B12 lijkende stof, maar deze stof heeft volgens onder meer het Voedingcentrum geen bewezen vitaminewerking. Hetzelfde geldt voor andere plantaardige voedingsmiddelen zoals miso of Incabessen: ook hier is geen wetenschappelijk bewijs van dat hier vitamine B12 inzit die door de mens kan worden opgenomen als werkzame vitamine B12.

Een opnameprobleem is  vaak het grootste  probleem bij mensen met een vitamine B12 tekort. Voeding vult dan niet (meer) het tekort aan. Ook duurt het relatief lang om enkel met voeding je tekort aan te vullen als je geen opnameprobleem hebt. Ik adviseer altijd om bij een tekort een ondersteunend supplement te gebruiken, zodat je je relatief sneller beter voelt.

Te veel vitamine B12

Volgens het Voedingscentrum is de kans zeer klein om last te hebben van te veel vitamine B12 en zijn er geen ongewenste effecten bekend bij mensen die langdurig te veel vitamine B12 innamen. In principe zorgt je lichaam ervoor dat je niet te veel vitamine B12 uit het maag-darmkanaal opneemt.

Overige tips die belangrijk zijn bij een B12 tekort:

Tip 3. Luister heel bewust naar je lichaam
Voel wat je lichaam nodig heeft qua eten/drinken/supplementen, helemaal als je vegetarisch of veganistisch eet. Misschien voel je dat je een bepaalde periode een supplement ‘moet’ nemen en soms niet; elk lichaam is uniek en heeft zijn eigen aandachtspunten en behoeften. Zo laten sommige HSP die weten dat ze gevoelig zijn voor een B12 tekort zich jaarlijks door middel van bloedonderzoek testen. De Vegetariërsbond en Nederlandse Vereniging voor Veganisme raadt veganisten sowieso aan om een B12 supplement te gebruiken.

Tip 4. Onderzoek energetisch waarom je een tekort hebt
Vanuit een holistische visie zijn je lichaam, emoties en gedachten verbonden met je Ziel. Klachten op fysiek, emotioneel en mentaal niveau willen je wat vertellen. Ga op onderzoek uit waarom je je moe voelt en waarom er sprake is van een B12 tekort. Door naast fysieke tekorten aan te vullen, energetisch gezien te onderzoeken waarom er fysieke tekorten en vermoeidheid is en wat het je wilt vertellen, kun je vermoeidheid vaak leren overwinnen.Vaak spelen er allerlei onbewuste gedachten die energie slurpen en die moe maken. Misschien vind je het moeilijk om te ontspannen, of om “nee” te zeggen en om je dromen te volgen…

Energetisch gezien is vitamine B12 (onder meer volgens Reijnen) onder andere verbonden met:

• hier op aarde willen zijn (in plaats van je eenzaam of een vreemdeling te voelen)
• vader/moederschap

• je hoogsensitieve kwaliteiten leven (zodat je jezelf en anderen (onbewust) helpt)
  Dit kan energie vreten.

6 filmpjes over vitamine B12 tekort:

1. Hart van Nederland

Dit item van Hart van Nederland gaat over vitamine B12 tekort. Aan het woord komen onder andere mensen die zelf een B12-tekort (opnamestoornis) hebben.

2. Living with the fog

3. BBC Inside out

4.’Diagnosing and Treating Vitamin B12 Deficiency’

5.’Why You Should Be Taking Vitamin B-12 | Pediatric Advice’

6. Sally Pacholok

Sally heeft ook het boek ‘Is het misschien vitamine B12 tekort?’geschreven.

Extra schriftelijke informatie over B12

Schriftelijke, online betrouwbare informatie over een vitamine B12 tekort die ik je ook kan aanraden is te vinden:

• bij Stichting B12-tekort (de onderstaande presentatie is gemaakt door Ayesha71 van deze Stichting)

• bij de Pernicious Anaemia Society (Engelstalig)
• bij de B12 Research Group(een samenwerkingsverband tussen verschillende specialisten)
• bij Hendrik de Jong (zijn vrouw heeft een vitamine B12 tekort, zie tevens het bovenstaande filmpje van Hart van Nederland)

Extra artikelen over B12:

• Blog: De 23 Meest Onzinnige Uitspraken over Vitamine B12 tekort. Hier vind je alle misverstanden over vitamine B12, bijvoorbeeld over overdoseren.
• Mijn artikel voor Spiegelbeeld Magazine ‘Moe, vergeetachtig of depressief? Denk eens aan een vitamine B12 tekort!’ In dit artikel vind je een samenvatting van wat vitamine B12 precies is, welke klachten er kunnen voortvloeien en uit een tekort en hoe een juiste behandeling eruit dient te zien.

• Mijn artikel voor Spiegelbeeld Magazine ‘De energetische betekenis van een vitamine B12-tekort’ In dit artikel vind je alles over de energetische betekenis van een vitamine B12 tekort. Ook word ingegaan op foliumzuur en of HSP extra veel vitamine B12 nodig hebben.

Boeken over vitamine B12:

• Boekentip: ‘Is het misschien vitamine B12-tekort?’ (Sally Pacholok & Jeffrey Stuart)

• Boekrecensie ‘Vitamine B12-tekort. Oorzaak van vele chronische ziekten’ (Hans Reijnen)

Verhalen en interviews over mijn B12 tekort:

• Interview door Libelle: “Ik heb mijn leven terug”

• • Interview door Viva over mijn B12-tekort- Het leven is (g)een feestje. “Alleen al naar de brievenbus lopen voelde als een marathon”

• Interview door Fashionista “Ik ben zo dankbaar dat ik weer kon studeren”

• Interview door Margriet – Dossier Meer energie

Ik werk samen met bol.com. Dit artikel bevat daarom affiliate links. Als je via de links in dit artikel bij bol.com een genoemd product uit dit artikel/iets anders bestelt krijg ik hier een kleine vergoeding voor en steun je mij. Dit waardeer ik zeer! Jij betaalt niets extra.

Heb je een vraag over vitamine B12 en/of wil je persoonlijk advies over jouw situatie?

Let op: Raadpleeg bij klachten en bijbehorende vragen voor de zekerheid ook altijd een arts. Bekijk eerst even mijn informatie die ik heb gedeeld over vitamine B12 op mijn site. Heb je daarna nog een vraag over vitamine B12? Ik help je er enkel bij met het Complete HSP Jaartraject Van vermoeid naar een leven waarin jij Bloeit!‘. Klik hier en vind er meer informatie over>>>

Aanvullende blogs

• HSP test: test of je hoogsensitief bent
• 5 HSP kenmerken op een rij
• 21 signalen dat je een Alleengeboren Tweeling bent
• Last van vermoeidheid? Laat je ook prikken op vitamine D!

P.S. Door op deze link te klikken, kun je de gratis belangrijkste informatie over vitamine B12-tekort in PDF downloaden en printen, zodat je het overzicht makkelijk mee kunt nemen als je naar een arts gaat :).

P.P.S. Laat hieronder in een reactie weten of je deze informatie handig vindt! Ik stel het ook erg op prijs als je dit bericht met uitleg deelt op Facebook.

Tot slot: Heb je een vraag over vitamine B12 en/of wil je persoonlijk advies over jouw situatie? Deze beantwoord ik hieronder niet meer in het reactieveld. Zie hierboven in de blog het kopje ‘Heb je een vraag over vitamine B12 en/of wil je persoonlijk advies over jouw situatie?’ hoe ik je wel kan helpen!