Kritiek is een aanwijzing aan een ander dat je iets nog niet oké of goed vindt en iets afkeurt, bijvoorbeeld omdat je vindt dat er iets fout of gebrekkig is. Deze aanwijzing kan verbaal– en non verbaal worden geuit. Denk maar aan een mondelinge of schriftelijke uiting, doordat je jezelf letterlijk uitspreekt en zegt wat er in je omgaat, of doordat je met je gezicht middels een afkeurende blik laat weten dat je het er niet mee eens bent.
Als je een aanmerking hebt en kritiek geeft, ben je een criticus (mannelijk) of critica (vrouwelijk). Een synoniem voor kritiek kan commentaar zijn. Soms wordt er met kritiek een toestand bedoelt, bijvoorbeeld als iemand in het ziekenhuis ligt. Hiermee wordt vaak een ‘gevaarlijke’ toestand bedoelt.
Soorten kritiek
Er bestaan diverse soorten kritiek. Het kan enerzijds gevraagd en bewust afgesproken en gepland zijn bijvoorbeeld bij een functioneringsgesprek, maar het kan ook ongevraagd zijn, bijvoorbeeld bij een steekproefsgewijze beoordeling (denk maar aan een mystery shopper).
Er kan op diverse vlakken kritiek worden gegeven, bijvoorbeeld op het vlak van handeling (en je werk), uitspraken, gedachten (theorieën, keuzes en stromingen) en politiek. Centraal staan bij het geven (on)geschreven ‘regels’ en waarden en normen. Kritiek kan positief en negatief zijn. Een manier om het te uiten is bijvoorbeeld middels protest.
Kritiek geven en ontvangen
Bij kritiek zijn vaak 2 partijen betrokken: iemand die het uit en geeft en iemand die het ontvangt.
Kritiek kan iets zeggen over degene die het geeft én over het gedrag van degene die het krijgt.
- Het kan de bedoeling hebben om opbouwend te zijn en om iets te verbeteren; dat is positieve kritiek. Dit type is vaak goed onderbouwd en gegrond. Dit type is echter geen compliment: bij een compliment wordt een boodschap door iemand gegeven die enkel positief is en niet het doel heeft om iets te verbeteren.
- Het kan ook bedoeld zijn om iemand naar beneden te halen of ‘af te kraken’ en kan destructief zijn. Dit is vaak niet goed onderbouwd en gegrond en wordt ook wel klagen, zeuren of ‘muggenziften’ genoemd.
Omgaan met kritiek
Veel mensen vinden het ontvangen van andermans mening lastig, ze kunnen:
- Het warm krijgen
- Beginnen te trillen
- Erover piekeren
- Zich het heel persoonlijk aantrekken
- Zich snel aangevallen voelen
- Bang zijn dat een ander hen volledig afwijst en niet meer aardig vindt of dat de ander hen niet goed genoeg vindt.
- Diep geraakt zijn
- Veel emoties zoals boosheid ervaren
- Zich snel beledigd voelen
- Ontkennen
- Zich verdedigen
- Pleasen, om kritiek te voorkomen
- Erdoor verlamd of verstijfd raken
HSP en kritiek
Dr. Elaine Aron ontdekte aan de hand van wetenschappelijk onderzoek dat ongeveer 1 op de 5 mensen een hoogsensitief persoon (HSP) is. HSP herkennen zich in deze HSP kenmerken. Een HSP staat (onbewust) extra open voor prikkels, ook voor kritiek.
Dit heeft voordelen als een HSP zijn hoogsensitiviteit goed beheerst. Zo kan een HSP gemakkelijk de bedoeling van diegene die kritiek geeft goed voelen: is het opbouwend en positief of destructief? Een HSP die zijn hoogsensitiviteit goed beheerst kan goed dealen met kritiek.
Als een HSP zijn hoogsensitiviteit echter niet goed beheerst, kan kritiek een zware last zijn. Het kan dan door HSP zeer intens worden ervaren, evenals bijkomende bovenstaande klachten die er uit kunnen voortvloeien. HSP kunnen zich andermans mening zeer snel en intens aantrekken en er bijvoorbeeld er dagen van slag van zijn, zich ervoor schamen en er wakker door liggen. Dit kan bijvoorbeeld komen doordat HSP het commentaar onterecht vinden (HSP hebben eerlijkheid hoog in het vaandel staan), of doordat zij perfectionistisch zijn en liever geen fouten willen maken.
Tips:
- Ontdek of je een HSP bent, bijvoorbeeld met deze HSP test.
- Leer je hoogsensitiviteit goed beheersen: zo kun je gemakkelijker met andermans mening omgaan.
- Leer afstand te nemen.
- Leer ontspannen met andermans mening omgaan.
Meer weten?
Het complete HSP Jaartraject Van vermoeid naar een leven waarin jij bloeit! helpt je hier verder bij.
Heb je hier iets aan gehad? Doneer!
Heb je iets aan dit artikel gehad? Je doet mij een groot plezier met een donatie :). Daarmee ondersteun je mij om nog meer informatieve en inspirerende artikelen te kunnen delen in de toekomst. Doneren kan al vanaf €2,-! Klik hier om te doneren >>>
Over Femke de Grijs
Jarenlang zaten mijn hoogsensitiviteit en en paranormaliteit mij in de weg. Ik leefde vanuit mijn hoofd, had het gevoel dat ik niet écht leefde en ervoer geen werkelijke zingeving.
Verschillende momenten zijn voor mij een wake-upcall geweest, waaronder de hersenbloeding van mijn vader. Ik voelde de essentie van leven, dat het fysiek gezien in een split second over kan zijn en wat werkelijk belangrijk voor mij was: liefde ervaren, plezier hebben en genieten.
Ik besloot om hier naar te luisteren, leerde de vruchten van mijn sensitiviteit plukken en ging mijn droom leven. Mijn levenspartner Mathijs en ik verkochten ons huis in Nederland. Sinds 2017 reizen wij voor onbepaalde tijd samen met hond Juultje (geboren in 2022) de wereld over en…
Ben jij een ambitieuze vrouwelijke Oude Ziel en wil je jouw potentieel benutten, voluit leven en bloeien? Mijn tips deel ik graag met jou aan de hand van een holistische en spirituele benadering, bijvoorbeeld via mijn gratis E-book, blogs en begeleiding.