Hondenvoer bestaat er in allerlei soorten. Wat is het beste hondenvoer, bijvoorbeeld volgens de dierenarts en wat zijn zoal de nadelen van geperste brokken? Ontdek waarom ik stopte met alle soorten hondenbrokken en wat gezondere alternatieven zijn.
Inhoudsopgave
Hoogsensitiviteit
Ongeveer 1 op de 5 mensen is een hoogsensitief persoon (HSP) en herkent zich in deze HSP kenmerken. Hoogsensitieve mensen houden vaak van dieren en hebben doorgaans het beste met hen voor. Ook hebben HSP vaak een interesse in bewustzijnsgerelateerde onderwerpen; ze maken graag bewuste, positieve keuzes. Met deze HSP test ontdek je of jij hoogsensitief bent.
Heb jij een hond en geef jij deze brokken? Ik dacht altijd dat honden brokjes horen te krijgen en gaf mijn hond ook brokken. Hoogsensitieve mensen staan (onbewust) extra open voor andermans (onuitgesproken) mening en verwachting. Zonder dat ik het bewust doorhad en hier vragen bij te stellen, had ik mij andermans alledaagse en veelvoorkomende mening omtrent hondenvoeding en brokken eigen gemaakt. Tot ik erachter kwam dat dit niet optimaal is. In deze blog deel ik waarom en wat alternatieven zijn.
7 nadelen van geëxtrudeerde en geperste brokken
Er bestaan verschillende soorten brokken; geëxtrudeerde en geperste brokken. Ontdek hieronder wat dit zijn en vind 7 nadelen van hondenbrokken:
1. Hondenbrokken zijn niet natuurlijk
De hond stamt van natura af van de wolf, die vlees en sporadisch wat noten en bessen at. Gedroogd voer is in die zin niet natuurlijk.
Mensen worden aangeraden om vers te eten. Mensen eten normaalgesproken ook niet continu gedroogd voer.
2. Verhitting van brokken is schadelijk
Brokken worden tijdens het productieproces doorgaans verhit. Dit kan in grondslag op 2 manieren, op een relatief:
- lagere temperatuur (meestal rond 75 ºC), dit heet een geperste brok. Deze brokken zijn relatief zacht.
- hogere temperatuur (circa 130-140 ºC), dit is een geëxtrudeerde brok en een relatieve harde brok. Er zit een vetlaagje omheen.
Er bestaan allerlei meningen over welke van deze 2 brokken het beste is. In theorie zijn geperste brokken doorgaans gezonder omdat ze vanwege de lagere temperatuur minder zouden oxideren, echter dit is niet in de praktijk bewezen.
Door het verhitten ontstaan stoffen die schadelijk kunnen zijn en ontsteking en kanker kunnen veroorzaken. Ook kunnen gezonde bestanddelen stuk gebrand worden. Veel (niet alle) stoffen worden dan synthetisch toegevoegd, zodat de voeding ‘compleet’ is. Synthetische stoffen zijn lastiger door het lichaam te verwerken dan natuurlijke stoffen. Bij brokken worden vaak smaak-geur- en kleurstoffen en conserveringsmiddelen zoals BHA en BHT toegevoegd zodat het voer er mooier uitziet en beter smaakt. Deze stoffen zijn niet dienend voor het hondenlichaam. Van BHA en BHT wordt door sommige mensen gedacht dat dit gevaarlijk is, zo wordt van BHA gedacht dat dit mogelijk kankerverwekkend is.
Er zijn ook (producten die lijken op) brokken die luchtgedroogd zijn of worden gevriesdroogd op circa -50 ºC. De door verhitting vrijkomende schadelijke stoffen kunnen zo niet ontstaan. Vanuit de Traditional Chinese Medicine visie is gevriesdroogde voeding energetisch zeer afkoelend en daarom af te raden.
3. Brokken bevatten nauwelijks water
Brokken (ook voer dat luchtgedroogd of gevriesdroogd is) bevatten verder weinig water. Het vocht is dan (zo goed als) onttrokken. De hond kan hierdoor bijvoorbeeld meer drinken.
Er wordt gedacht dat (met name geëxtrudeerde) brokken ook uitzetten in de maag. Sommige mensen laten hierdoor brokken eerst in water weken voordat zij deze aan de hond geven. Er wordt sowieso extra water aan gevriesdroogde voeding toegevoegd. Voor mijn gevoel is dit wat ‘gekunstelde’ voeding.
Een holistische dierenarts liet mij weten dat brokken en luchtgedroogde/gevriesdroogde voeding vanwege het ontbreken van water energetisch uit balans is.
4. Honden hebben geen grote behoefte aan koolhydraten
Een hondenlichaam heeft vooral behoefte aan eiwitten in plaats van koolhydraten. Granen zoals mais, tarwe en gerst bestaan voor ongeveer 90% uit koolhydraten.
Granen kunnen de opname van mineralen blokkeren omdat zij antinutriënten bevatten. Antinutriënten kunnen de darmwand aantasten wat problemen zoals voeding-intoleranties kan geven.
Veel hondenvoer bevat in verhouding veel graan (en koolhydraten). Honden kunnen hier te dik van worden en te snel groeien als ze te jong zijn.
Alternatieven voor granen zoals peulvruchten en aardappel kunnen ook antinutriënten bevatten. Graanvrije brokken zijn daarom niet altijd beter.
5. Darmen functioneren minder effectief op brokken
De darmen van de hond zijn het belangrijkste orgaan die helpen om voedingsstoffen en bouwstoffen op te nemen. Het immuunsysteem van de hond heeft een belangrijke relatie met de darmen.
De darmen functioneren minder effectief op brokken ten opzichte van vlees. Dit komt omdat gezonde bacteriën en enzymen in brokken ontbreken.
Brokken doen er verder langer over om te verteren dan vlees. Omdat brokken anders verteren dan vlees (vooral botten) wordt vaak gedacht dat het niet optimaal is om deze tegelijkertijd te geven.
6. Verhouding vlees en overige ingrediënten is ondermijnend
Honden hebben behoefte aan eiwitten, dit zit in vlees. Veel hondenbrokken bevatten een laag percentage (zoals 4%) vlees. Op de ingrediëntenlijst is dit te herkennen aan de volgorde van ingrediënten: het ingrediënt dat als eerste wordt genoemd zit het meeste in het voer, het ingrediënt dat als laatste wordt genoemd zit als minste in het voer.
Wat is de beste verhouding in hondenvoer?
Er zijn mensen die van mening zijn dat honden enkel vlees (en geen groenten en fruit en dergelijke) dienen te krijgen.
Er zijn ook allerlei visies op wat de beste verhouding tussen vlees, groenten en fruit is. Hier vind je een voorbeeld van de verhoudingen die Barfplaats.nl aanraadt (check hier de exacte hoeveelheid in grammen voor jouw hond met de rekenhulp).
- 40% tot 50% rauw bevleesde vleesbotten.
- 15% – 35% spiervlees (afhankelijk van welke percentages je kiest voor vleesbotten en groenten)
- 20% orgaanvlees (waarvan 10% pens en 10% orgaan zoals lever, nier en hart)
- 5% tot 15 % rauw/gepureerde groenten en fruit.
Met deze vergelijkingssite kun je snel inzicht krijgen in wat ‘betere’ brokken zijn. Deze bevatten onder meer relatief veel vlees en weinig/geen granen en gluten en antinutriënten.
7. Elke dag hetzelfde eten is niet gezond
Veel mensen geven altijd dezelfde brokken aan hun hond en denken dat dit het beste is. Stel dat er in een brok één ingrediënt is waar de hond niet optimaal tegen kan, dan belast je het lichaam (onbewust) voortdurend met deze stof.
Net zoals bij mensen afwisseling wordt aangeraden, heb ik ook het gevoel dat dit voor honden het beste is.
Gezond hondenvoer alternatief 1: Kant en Klaar Vers Vlees
Een gezond alternatief is rauw vlees dat uit de vriezer komt, dat wordt ook wel Kant en Klaar Vers Vlees (KVV) genoemd. Er bestaan complete varianten zonder granen en ongezonde stoffen. Hier vind je meer informatie over KVV. Met deze KVV vergelijkingssite krijg je snel inzicht in wat optimale opties zijn.
Gezond hondenvoer alternatief 2: NRV/BARF
Je kunt ook zelf een menu samenstellen voor een hond. Er zijn mensen die enkel rauw vlees geven; dit wordt Natuurlijke Rauwe Voeding (NRV) genoemd.
Ook zijn er mensen die rauw vlees (en sommige andere dierlijke producten zoals vis en ei) met groenten/fruit geven. Dit wordt Bones and Raw Food (BARF) genoemd. Het is belangrijk om de juiste kennis te hebben over wat een hond wel en niet mag eten (bepaald voedsel is schadelijk) en ervoor te zorgen dat de hond alle voedingsstoffen binnenkrijgt. Hier vind je meer informatie over hoe je zelf een BARF-menu kunt samenstellen. Op onder andere dit BARF-forum kun je er nog meer informatie over vinden.
Verder gaan deze boeken in op BARF:
- Rauw voer – natuurlijk in de voerbak (dit boek vond ik vrij theoretisch, hoofdstuk 4 vond ik het meest praktisch), door dr. Ing. Joeke Nijboer
- Rauwe voeding voor honden (dit boek vond ik het meest praktisch), door Lizzy Plat Coelers
- Voer voor carnivoren, door dierenarts Tannetje Koning.
Ik werk samen met bol.com. Dit artikel bevat daarom affiliate links. Als je via de links in dit artikel iets bij bol.com bestelt krijg ik hier een kleine vergoeding voor en steun je mij. Dit waardeer ik zeer! Jij betaalt niets extra.
Bij NRV en BARF kauwt de hond meer; dit heeft een positief mentaal effect op de hond. Ook blijft het gebit schoner.
Dierenarts Tannetje Koning deelt er in deze video meer over:
Slechte bacteriën hoeven geen probleem te zijn
Als je met rauw vlees werkt is het belangrijk om hygiënisch bezig te zijn, zodat je zelf geen schadelijke bacteriën binnenkrijgt waar je ziek van kunt worden. Je kunt bijvoorbeeld voerbakken afwassen en rauw vlees op een andere snijplank leggen dan waar jij groenten voor jezelf bereidt.
De hond heeft een zure maag en volgens dierenarts Tannetje Koning geen hinder van ‘slechte’ bacteriën, omdat de ‘goede’ bacteriën helpen om de slechte bacteriën niet te laten aanhechten en uit te poepen. In hondenbrokken kunnen overigens ook slechte bacteriën zoals Salmonella zitten.
Beste hondenvoer volgens dierenarts
De meningen van dierenartsen over wat het beste voer voor een hond is wisselt. Dit heeft te maken met het bewustzijn, mogelijke commerciële belangen en de visie van een dierenarts. Dierenartsen kunnen allerlei visies hebben, zoals een wetenschappelijke of holistische visie. Sommige dierenartsen raden hondenbrokken aan, anderen raden dit af.
Wat is het beste hondenvoer?
Wat qua voeding het beste voor een hond is, is maatwerk. Het meest natuurlijke voor een hond is rauw vlees, rauwe organen en rauw bot.
Veganistisch hondenvoer: wel of niet?
Toch zijn sommige mensen van mening dat vlees een te grote belasting voor het milieu en dieronvriendelijk is. Vanuit milieu- en dierenwelzijn-oogpunt (voor andere dieren dan de hond) is het beste hondenvoer veganistisch.
De hond (inclusief zijn/haar gebit) is echter een carnivoor. Volgens dierenarts R. Corbee is de hond een adaptieve carnivoor; de hond kan zonder vlees overleven. Volgens sommige mensen is het hondenlichaam in de loop der tijd dusdanig veranderd dat het zetmeel en koolhydraten beter kan verwerken dan de wolf.
Toch zal een hond volgens Corbee als de hond een keuze heeft vlees kiezen.
Je kunt je hond overigens niet zomaar willekeurig groenten en fruit te eten geven; sommige groenten en fruit zijn schadelijk. Ook kunnen er voedingsstoffen ontbreken wat gezondheidsklachten kan geven. Als je veganistisch hondenvoer koopt, let er dan op het dat volwaardige complete voeding is, die voldoet aan de FEDIAF-richtlijnen.
Mijn keuze: waarom mijn hond niet veganistisch eet
Ik hou van dieren en ik eet zelf graag veganistisch.
Ik geef mijn hond het liefste voeding die zo natuurlijk mogelijk is; voeding met smaak-en geurstoffen vallen voor mij af. Deze stoffen zijn voor een hond zeer aantrekkelijk en ook misleidend/verwarrend. In mijn visie sluit natuurlijke voeding verder aan op de carnivoor (en niet een adaptieve carnivoor) en op vlees.
Vanuit idealisme wilde ik mijn vorige hond veganistisch hondenvoer geven; die wilde er niets van weten. Veganistisch hondenvoer is bewerkt, veganistisch kattenvoer is nog bewerkter (en minder natuurlijk). Plantaardige voeding zorgt voor meer ontlasting en ik vond de kwaliteit van de ontlasting van mijn vorige hond slechter (de ontlasting was losser).
Voeding heeft invloed op veel zaken
Hieronder vind je voorbeelden van waar voeding een invloed op kan uitoefenen. Door hier op te letten, kun je een indicatie krijgen of de voeding positief of negatief voor je hond is:
- Algehele gezondheid (inclusief het functioneren van organen) en weerstand; is de weerstand hoog of laag?
- Ontstekingen; is er sprake van ontstekingen of niet?
- Vacht; hoe is de kwaliteit van de vacht? In hoeverre verhaart de huid (verhaart deze soms of continu)? Glanst de huid of is de huid dof? In welke mate is de hond (on)gewenst behaard/kaal?
- Huid; hoe is de kwaliteit van de huid? Zijn er huidklachten (zoals een droge of vette huid, hotspots, jeuk, talgbulten, schilfers etc.)?
- Ontlasting; hoe is de kwaliteit en hoeveelheid? Zo had mijn vorige hond veel lossere (in plaats van compactere) ontlasting met brokken ten opzichte van vlees.
- Geur uit de mond; is deze neutraal, onaangenaam of zeer onaangenaam?
- Het laten van winden; wat is de hoeveelheid en stinken de winden niet of juist heel erg? Als ik mijn pup bijvoorbeeld snacks gaf met een groot plantaardig aandeel, had ze zeer onaangenaam ruikende winden.
- Wel/geen tandplak hebben
- Het tranen van ogen
- Het gewicht; is er sprake van over- of ondergewicht?
- Anaalklieren; anaalklier-problemen kunnen een relatie met voeding hebben
Biologisch
Soms zit er door hondenvoer zalm; dit is vaak vervuild met antibiotica en dergelijke. Ook kan lever van dieren uit de bio-industrie zwaar belast zijn. Dit zijn belastende stoffen en relatief zwaar om te verteren.
Om die reden prefereer ik biologische voeding. Als die er niet is vermijd ik zalm en lever.
Overgaan van brokken naar vlees
Volgens dierenarts Tannetje Koning kan een gezonde hond die brokken en af en toe pens krijgt direct worden overgezet op vers vlees. Het spijsverteringsstelsel moet wennen. Dit kan leiden tot een paar dagen dunne ontlasting en braken (wat de hond soms weer opeet).
Als je hond nu brokken gewend is en over wilt stappen op KVV of BARF, kan het soms helpen om dit geleidelijk te doen. Bij zieke honden doet dierenarts Tannetje Koning dit bijvoorbeeld stap voor stap.
Wees je ervan bewust dat als een hond brokken krijgt, hier vaak geur- en smaakstoffen aan zijn toegevoegd; deze stoffen zorgen ervoor dat brokken zeer aantrekkelijk zijn voor een hond. Het kan hierdoor lijken alsof een hond geen vlees lust.
Doorgaans kun je dan stap voor stap de hond laten wennen aan vlees, bijvoorbeeld door telkens een beetje meer vlees en minder brokken te geven. Experimenteer ook met vlees: zowel het diersoort (bijvoorbeeld: rund, lam, kip, kalkoen, geit, schaap, eend, konijn etc.) als het lichaamsonderdeel (zoals een kippennek en kippenbout). Voor veel honden is pens prettig om mee te starten (wees je ervan bewust dat deze geur intens kan worden ervaren; sommige mensen vinden het onaangenaam). Ik heb gemerkt dat hoe onprettiger ik iets vind ruiken, hoe lekkerder dit vaak voor een hond is ;).
Na ongeveer 6-8 weken kun je meestal effect van voeding zien.
Welk hondenvoer heb ik gegeven en geef ik nu?
Mijn vorige hond Otje gaf ik compleet KVV, totdat ze dit niet meer verdroeg (ze gaf dan over). Ik ging toen over op brokken. Op een gegeven moment kreeg ze melkkiertumortjes. Een holistische dierenarts raadde mij met klem aan om weer over te stappen op vlees. De dierenarts hielp mij verder, waardoor ze weer vlees kon eten. Ik ontdekte later dat het soms ook kan helpen om KVV met kokend heet water te overgieten en te laten afkoelen. Als dit goed gaat kun je langzaam afbouwen en weer rauw KVV geven.
Met de kennis van nu wil ik mijn huidige en mogelijke toekomstige honden geen brokken meer geven.
Gezond voer voor tijdens het reizen met de hond
Ik vind het belangrijk dat mijn hond (ook toen ze een pup was; ze is geboren in 2022) alle voedingsstoffen binnenkrijgt.
Vanwege onze reizen zoek ik vaak vooraf uit waar ik compleet KVV kan krijgen. Verder vul ik dit indien mogelijk aan met BARF als ik dit in de buurt kan vinden. Ik heb gemerkt dat onze hond (ook toen ze een pup was) erg van kauwen houdt en BARF lekker vindt.
Als wij met de camper op pad gaan hebben wij een kleine vriezer waar ik wat in kan bewaren. Ik heb als ‘noodvoer‘ compleet natvoer (bijvoorbeeld uit blik zonder hormoonverstorend BPA) mee, op basis van een zo hoog mogelijk percentage vlees (ik streef naar minimaal 80%). Bij natvoer dien je vanwege de hoeveelheid water meer te geven dan bijvoorbeeld KVV. Ik wil zoveel mogelijk merken afwisselen zodat ik zoveel mogelijk variatie bied. Wat groenten en fruit kan ik altijd zelf toevoegen. In het begin had ik ook gestoomde worst mee op reis (ik wilde dit dan bijvoorbeeld combineren met natvoer); onze hond vond dit niet lekker. Verder bevat gestoomde worst ook weinig vocht. Het nadeel van natvoer en gestoomde worst is dat ze ook verhit zijn en gezonde bacteriën en enzymen verloren zijn gegaan. Tijdens deze productieprocessen komen er minder schadelijke stoffen vrij dan bij brokken.
Honden (kauw)snacks
Verder geef ik mijn hond (kauw) snacks/snoepjes/voertjes van 100% gedroogd dier, zonder toegevoegde andere ingrediënten. Sommige mensen maken dit zelf met een voedseldroger, vanwege mijn reizen vind ik dat wat onhandig en heb ik dat niet geprobeerd. Op internet kun je tips vinden hoe je dit het beste aanpakt (doorgaans wordt dit op een relatief lagere temperatuur zoals 50-60 ºC voor langere tijd gedaan), mocht je dit eens willen proberen.
De favorieten van mijn pup waren in eerste instantie runderoor en platte runderslokdarm. Ook vond ze kalfskophuid, runder luchtpijp, runderpensstaafjes en lamstrips interessant. Ze werd steeds handiger met kauwen en vindt steeds meer dingen lekker. In de loop der tijd is haar smaak veranderd. Haar favoriet is nu runderlong.
Tip: maak gebruik van biologische snacks als dat kan, zoals deze kippennekken. Dit is minder belastend voor het hondenlichaam.
Vaak verstopte ik voertjes zodat ze kon snuffelen (wat ontspannend voor honden is) en deze kan vinden, bijvoorbeeld onder een dekentje.
Vond je dit artikel waardevol? Doneer!
Heb je iets aan dit artikel gehad? Je doet mij een groot plezier met een donatie :). Daarmee ondersteun je mij om nog meer informatieve en inspirerende artikelen te kunnen delen in de toekomst. Elk bedrag (klein of groot) is heel welkom. Doneren kan al vanaf €2,-! Klik hier om te doneren >>>
Over Femke de Grijs
Als kind stond ik van nature in contact met fijnstoffelijke dimensies. Toen ik erachter kwam dat mijn omgeving niet waarnam wat ik waarnam, werd ik bang voor andermans mening hierover en sloot ik mij hiervoor af.
Jarenlang onderdrukte ik mijn paranormaliteit en hoogsensitiviteit en leefde ik vanuit mijn ratio. Ik cijferde mijzelf (spirituele essentie) weg en leefde naar de verwachtingen van de buitenwereld. Dit gaf op den duur fysieke, emotionele en mentale klachten zoals uitputting en somberheid. In het reguliere circuit liep ik vast.
Ik voelde dat ik het roer om mocht gooien, leerde de vruchten van mijn sensitiviteit plukken en ging mijn droom leven. Zo kwam ik tot bloei. Mijn levenspartner Mathijs en ik verkochten ons huis in Nederland. Sinds 2017 reizen wij voor onbepaalde tijd samen met hond Juultje (geboren in 2022) de wereld over.
Ben jij een ambitieuze spirituele vrouw en wil ook bezield leven? Ik help jou graag, bijvoorbeeld via mijn gratis E-book, blogs en begeleiding.