De zomertijd komt eraan. Voor veel HSP een moment waarop veel klachten zoals vermoeidheid kunnen ontstaan. Gelukkig kun je er wat aan doen middels deze praktische informatie en tips!
Zomertijd wiki:
Zomertijd
De zomertijd wordt in het Engels ook wel Daylight Saving Time genoemd. Afhankelijk van het land waarin je woont kan er sprake zijn van een zomertijd. Deze start in Nederland op de laatste zondag van maart en eindigt op de laatste zondag van oktober.
Hier vind je per jaar de data wanneer de zomertijd ingaat. De klok gaat dan 1 uur vooruit, om 2:00 uur wordt de klok verzet naar naar 03:00 uur. Dat betekent 1 uur minder slaap.
Ezelsbruggetje
In het Voorjaar gaat de klok 1 uur Vooruit. Dit gebeurt in de nacht, zodat zo min mogelijk mensen er last van hebben/het opmerken.
Waarom zomertijd?
Er zijn diverse redenen waarom de zomertijd bestaat:
- Enerzijds bestaat de zomertijd om te voorkomen dat het in de nacht licht wordt. Door deze tijd wordt het later licht en later donker. Veel mensen vinden het fijn dat de dagen relatief lang duren en er extra avondlicht in de zomer is.
- Doordat de dag later start, is er relatief minder stroom (zoals van verlichting) nodig. Dit kan een economisch voordeel en een voordeel voor het milieu zijn. Dit is niet wetenschappelijk bewezen: omdat de economie vaak 24-7 draait (en mensen de langere hoeveelheid daglicht en warmte bijvoorbeeld compenseren met airco-gebruik), lijkt dit voordeel steeds minder een echt groot voordeel, maar meer een relatief klein voordeel voor sommige huishoudens.
In de geschiedenis werd in de zomer de tijd aangepast aan de daglengte:
- De Romeinen waren hier een voorbeeld van.
- George Hudson dacht rond 1895 in Nieuw Zeeland na over zomertijd.
- Tijdens de Eerste Wereldoorlog volgde onder meer Duitsland door het invoeren van de zomertijd in 1916. Dit was een maatregel om kolen te besparen. Andere landen zoals Groot-Brittannië en Nederland gingen dit ook doen.
- De huidige zomertijd zoals we die in Nederland kennen is in 1905 bedacht door William Willet, een Britse aannemer. Hij nam initiatief om in Groot-Brittannië de zomertijd in te voeren. Hij zag daar grote economische en praktische voordelen van in. Zo dacht Willet dat veel mensen sliepen terwijl het licht was: die tijd kon ook worden benut voor arbeid. Verder gaat er een verhaal de ronde dat hij het jammer vond dat hij in de avond als het donker werd, moest stoppen met zijn golf hobby.
- De huidige zomertijd werd in Nederland ingevoerd in 1916: in 1945 werd deze afgeschaft. In 1977 werd deze tijd opnieuw ingesteld. Het doel van deze zomertijd was economisch: doordat het overdag langer licht is, kan kunstmatige energie en de kosten van de energierekening (zoals van verlichting) worden beperkt.
Dit filmpje gaat er ook op in:
Klachten bij de overgang van wintertijd naar zomertijd
Je biologische klok regelt allerlei fysieke, emotionele en mentale ritmes zoals het waak- en slaapritme.
Je biologische klok is verbonden met het ritme van de zon. In de ochtend is het licht relatief blauw, waardoor cortisol wordt aangemaakt en je een gevoel krijgt dat je moet opstaan. Het licht wordt in de avond relatief rood, waardoor melatonine en een slaapgevoel worden geactiveerd.
Doordat veel mensen binnen in een onnatuurlijk, mechanisch ritme leven (wat niet is afgestemd op het natuurlijke ritme, ze kijken bijvoorbeeld in de avond op hun telefoon waar relatief veel blauw licht vanaf komt wat wakker worden activeert) en doordat er met de zomertijd een tijdsverschil van 1 uur plaatsvindt, kunnen mensen allerlei fysieke, emotionele en mentale klachten krijgen.
De klachten die kunnen spelen bij de overgang van de zomer- naar de wintertijd kunnen ook spelen bij deze overgang van de wintertijd naar de zomertijd. Ze kunnen nog intenser worden ervaren. Denk maar aan vermoeidheid, prikkelbaarheid, neerslachtigheid of je slechter kunnen concentreren.
Sommige fysieke klachten kunnen rondom de zomertijd extra intens worden ervaren, zoals:
- Hartaanvallen. Door de zomertijd en het uur minder slaap kan (vooral bij mensen met hartproblemen) stress toenemen, dat de kans op een hartaanval vergroot. Vooral de maandagochtend na het verzetten van de klok schijnt dit extra voor te komen.
- Slaapproblemen. De kwaliteit van slapen kan afnemen, dit gebeurt vaker in de de zomertijd dan in de wintertijd doordat je relatief minder slaapt.
- Niet optimaal presteren. Vooral de zomertijd beïnvloedt de sport- en leerprestaties.
Wie hebben er extra last van?
Door de overgang van de wintertijd naar de zomertijd kan je biologische klok van slag raken. Er zijn een paar mensen die hier vaak extra last van hebben, dit is vooral bij de overgang naar zomertijd het geval. Denk hierbij maar aan hoogsensitieve personen, pubers, mensen die sowieso moeilijk hun bed uit kunnen komen of slaapproblemen hebben en avondmensen. Een hoogsensitieve ‘avondpuber’ met slaapproblemen die lastig uit zijn bed kan komen kan deze tijd als extra uitdagend ervaren, ten opzichte van een niet-hoogsensitief volwassen ochtendmens dat altijd fijn slaapt en snel zijn bed kan uitkomen.
Avondmensen gaan meestal gedurende het hele jaar rond 00:00u naar bed (dit tijdstip verandert weinig gedurende de zomertijd). Ze staan in de zomertijd wel (met moeite) 1 uur eerder op. Avondmensen slapen in de zomer relatief korter (circa 1 uur). De interne biologische klok loopt als het ware achter op het natuurlijke dagritme. Avondmensen kunnen vooral tijdens de overgang naar de zomertijd (slaap)klachten krijgen.
Overgang van winter- naar zomertijd: moeilijker?!
Of deze omschakeling makkelijker voor je is dan de andere, wisselt van persoon tot persoon. De overgang van de winter- naar zomertijd wordt door veel mensen moeilijker en problematischer ervaren dan de overgang van de zomer- naar de wintertijd. De meeste mensen hebben vooral de eerste werkdag na de tijdomschakeling last. Dit wordt ook wel Sleepy Monday genoemd.
Sommige mensen hebben een paar dagen nodig om weer in balans te komen. Anderen 4 weken of soms nog langer… Het lange omschakelen kan verband houden met vermoeidheid: hoogsensitieve vermoeide mensen kunnen er extra moeite mee hebben om om te schakelen naar de nieuwe tijd; dit kost energie (wat van nature bij vermoeide mensen al weinig aanwezig is).
Zomertijd afschaffen
Door de zomertijd (die vaak als een donderslag bij heldere hemel wordt ervaren) raakt het innerlijke ritme verstoord. Tijdens de zomertijd loopt je ritme niet gelijk met de licht- en donkercyclus. Tijdens de zomertijd past je interne ritme zich niet aan.
Sommige wetenschappers vinden dat de gevolgen van de zomer- en wintertijd ernstig worden onderschat. Ook al lijkt ‘maar een uurtje’ verschil weinig; voor veel mensen leidt dit ertoe dat het slaapritme voor circa 10 weken per jaar wordt ontregeld. Naast gezondheidsredenen zijn er nog meer nadelen aan zomertijd:
- Veel dieren verplaatsen zich rond de ochtend- en avondspits. Er zijn daardoor veel meer aanrijdingen.
- Uit een onderzoek blijkt dat er op de maandag na het ingaan van de zomertijd op de werkvloer meer ongelukken gebeuren.
Sommige wetenschappers doen al jaren hun best om de zomertijd af te schaffen. Ze vinden de voordelen van de zomertijd minimaal. Als mensen een langere avond willen hebben, kunnen diegene die dat willen volgens hen ook 1 uur eerder aan de dag beginnen…
10 zomertijd overgang tips:
Deze 10 tips helpen je om een fijne overgang naar de zomertijd te hebben.
Tip 1: bereid je fysiek, emotioneel en mentaal voor
Een goede voorbereiding is het halve werk. Sta allereerst stil bij al de gebruikelijke tijdgebonden rituelen waaraan jij of je omgeving fysiek, emotioneel en/of mentaal gewend zijn. Denk maar aan slapen of het in bed stoppen van je kinderen/baby’s, eten (ook het geven van eten aan je kinderen en huisdieren), drinken en het nemen van tijdsgebonden medicatie.
Verspreid vervolgens vooraf de 60 minuten tijdsverschil die gaan komen op een manier die bij je past:
- Je kunt bijvoorbeeld op de zaterdagavond 1 uur eerder slapen, zodat je zondagochtend op de gebruikelijke tijd wakker wordt.
- Of ga nog ruimer van tevoren steeds eerder naar bed: ga bijvoorbeeld 12 dagen voordat de zomertijd plaatsvindt elke dag 5 minuten eerder naar bed. Lichtonderzoeker Toine Schoutens raadt aan om 6 dagen voordat de zomertijd plaatsvind elke dag steeds 10 minuten eerder naar bed te gaan.
Naast dat je je slaapritme vooraf langzaam verplaatst middels dit voorbereidingsprincipe, kun je dit voorbereidingsprincipe ook toepassen op het doen van andere tijdsgebonden rituelen zoals het langzaam verplaatsen van het eet, drink en- medicatie-ritme.
Tip 2: leef in het ritme van natuurlijk licht
Leven in het ritme van natuurlijk licht ondersteunt je.
Tip 3: wees je bewust van waar je lichaam behoefte aan heeft
Als je moe bent, ben je moe (ga dan rusten), als je energiek bent, ben je energiek.
Tip 4: ontspan indien mogelijk tussen 13u en 15u
Tip 5: dim in de avond kunstmatig licht
Tip 6: vermijd 60 minuten voordat je gaat slapen kunstmatig licht
Tip 7: neem in de avond geen cafeïne tot je
Tip 8: slaap met je gordijnen open
(tenzij je een lantaarn of iets dergelijks voor je slaapkamerraam hebt waardoor je geen natuurlijk licht opvangt).
Tip 9: sta op dezelfde tijd op en ga op dezelfde tijden naar bed
Tip 10: relativeer
Als je op vakantie gaat en in een andere tijdzone zit heb je mogelijk nog meer tijdsverschil.
Vond je dit artikel waardevol? Doneer!
Heb je iets aan dit artikel gehad? Je doet mij een groot plezier met een donatie :). Daarmee ondersteun je mij om nog meer informatieve en inspirerende artikelen te kunnen delen in de toekomst. Elk bedrag (klein of groot) is heel welkom. Doneren kan al vanaf €2,-! Klik hier om te doneren >>>
Over Femke de Grijs
Als kind stond ik van nature in contact met fijnstoffelijke dimensies. Toen ik erachter kwam dat mijn omgeving niet waarnam wat ik waarnam, werd ik bang voor andermans mening hierover en sloot ik mij hiervoor af.
Jarenlang onderdrukte ik mijn paranormaliteit en hoogsensitiviteit en leefde ik vanuit mijn ratio. Ik cijferde mijzelf (spirituele essentie) weg en leefde naar de verwachtingen van de buitenwereld. Dit gaf op den duur fysieke, emotionele en mentale klachten zoals uitputting en somberheid. In het reguliere circuit liep ik vast.
Ik voelde dat ik het roer om mocht gooien, leerde de vruchten van mijn sensitiviteit plukken en ging mijn droom leven. Zo kwam ik tot bloei. Mijn levenspartner Mathijs en ik verkochten ons huis in Nederland. Sinds 2017 reizen wij voor onbepaalde tijd samen met hond Juultje (geboren in 2022) de wereld over.
Ben jij een ambitieuze spirituele vrouw en wil ook bezield leven? Ik help jou graag, bijvoorbeeld via mijn gratis E-book, blogs en begeleiding.