Home   Blog   Ben jij als HSP het zwarte schaap in de familie? 7 tips!

Ben jij als HSP het zwarte schaap in de familie? 7 tips!

beeldje van zwart schaap tussen beeldjes van twee witte schapen

Voel jij je anders? Dit heeft tal van voordelen, maar kan ook nadelen hebben. Word je als vreemde vogel gezien en voel jij je bijvoorbeeld het zwarte schaap in een gezelschap zoals in je familie? Misschien zit je hier mee en pieker je hier over. Dit kan moe maken.

In deze blog ontdek je wat een zwart schaap precies is, hoe jij erachter komt of je er ook één bent en wat je eraan kunt doen als jij je niet gesteund voelt in de familie.

Wat is een zwart schaap?

Een ‘zwart schaap’ iemand die niet 100% in een groep zoals familie past, bijvoorbeeld door andere gedachten, gevoelens/emoties en handelen. Denk maar aan iemand die een andere levenswijze en andere gewoonten heeft, bijvoorbeeld wat betreft religie of partnerkeuze. Ongeveer 1 op de 8 volwassen voelde zich als kind het zwarte schaap of vreemde eend in de bijt. Een andere term hiervoor kan zondebok zijn: iemand is dan het mikpunt van negatieve energie.

Het tegenovergestelde van een zwart schaap is bijvoorbeeld een oogappel.

De oorsprong van de term ‘zwart schaap’

Er zijn verschillende oorsprongen van de term zwart schaap.

Zo denken sommige Nederlandse herders dat een zwart schaap loslopende honden afschrikt, en in Schotland dat het geluk brengt.

Herders lieten vroeger een zwart schaap/bok in hun kudde, met het idee dat als er ‘kwaad’ op de kudde af kwam, dit terecht kwam op zwarte schaap/bok, in plaats van de rest van de kudde.

Een zwart schaap valt op, als een buitenbeetje. Het valt in die zin buiten de groep.

zwart knuffel schaap tussen witte knuffel schapen

Een zwart schaap zijn is niet per se iets negatiefs:

Zwarte schapen zijn duidelijk zichtbaar voor de andere schapen en zorgen ervoor dat de rest van de kudde ook in beweging komt.” Denk bij een zwart schaap maar aan Jezus.

Oorzaak van een zwart schaap zijn

Iemand heeft in eerste instantie vaak niet door dat die ‘anders’ is, tot iemand zich bewust wordt van hoe anderen (non) verbaal op hem/haar reageren. Er kunnen allerlei redenen zijn waarom mensen zich een zwart schaap voelden of voelen.

(Niet ontdekte) kwaliteiten

Een zwart schaap valt (onbewust) op vanwege (vaak nog niet ontdekte) kwaliteiten, zoals hoogsensitiviteit of een IQ (denk maar aan hoogbegaafdheid). Een zwart schaap neemt op een specifiek vlak iets waar, wat nog niet iedereen waarneemt. Misschien voel jij bijvoorbeeld aan hoe jij iemand het beste kan helpen. Dit biedt tal van kansen en positieve mogelijkheden. Familie kan hier zich echter (vanuit angst) tegen afzetten en hier extreem fel op reageren en/of dit afwijzen, negeren of onderdrukken. Denk maar aan opmerkingen zoals “Stel je niet zo aan”, “Doe normaal”, “Schud jezelf door elkaar” of “Zet je erover heen”.

Door zich af te zetten tegen een kwaliteit en ‘buiten te sluiten’ hoopt familie (onbewust) dat een bepaalde kwaliteit verdwijnt en rust komt. Het spreekwoord “hoge bomen vangen veel wind” sluit hier op aan.

Disbalans in de jeugd

Vaak is er in de jeugd van een zwart schaap sprake van disbalans geweest. Denk maar aan:

  • Alcoholisme.
  • Fysiek geweld, zoals een pak slaag krijgen of seksueel misbruik.
  • Emotioneel geweld zoals veel:
    -ruzie
    -competitie
    – jaloezie
    -verwaarlozing
    -onbegrip en gebrek aan emotionele ondersteuning
  • Mentaal geweld zoals onaardige opmerkingen, of negatieve gedachten die anderen over je hebben. Misschien deed je hierdoor niet de scholing die je werkelijk wilde, of was er geen tijd voor leuke dingen zoals hobby’s.
  • Ouders die een relatie hadden waarin sprake was van onbalans (zoals een dominante vader en onderdanige moeder of vice versa).
  • Ouders die een andere broer/zus voortrokken.
  • Weinig/geen warmte ervaren.
  • Weinig/geen betrokkenheid/interesse ervaren.

zwart schaap

Hoe weet je of je een zwart schaap bent?

Er bestaat geen wetenschappelijk onderbouwde test om te achterhalen of je een zwart schaap bent. Je kunt dit zelf voelen. Misschien herken jij je in één of meerdere van deze kenmerken (deze kunnen van persoon tot persoon verschillen):

1. Jouw gevoelens….

A. Jouw gevoelens omtrent verbinding:

  • Je voelt je eenzaam/een zonderling/geen aansluiting/niet verbonden met familie.
  • Je voelt je onbegrepen.
  • Je voelt je buitengesloten/verstoten/afgewezen.
  • Je voelt geen interesse van je familie in jou, je voelt je genegeerd. Het kan ook zijn dat je geen erkenning en waardering voelt.
  • Je voelt je minder geliefd/hebt het gevoel dat er minder van je wordt gehouden.

B. Jouw gevoelens omtrent visite:

  • Je ziet ertegen op om je familie te zien.
  • Je krijgt stress bij het idee om je familie te bezoeken.
  • Je valt flauw als je familie ziet.

C. Je hebt het gevoel dat je jezelf niet mag zijn:

  • Je hebt het gevoel dat je met een masker op moet leven/jezelf moet wegcijferen om ‘erbij te horen’ of ’goed’ genoeg te zijn.
  • Je hebt het gevoel dat je dingen ‘verkeerd’ doet/niet goed genoeg bent.
  • Je hebt het gevoel dat je jezelf moet bewijzen.
  • Je ervaart allerlei gevoelens/emoties bij je familie zoals verdriet, teleurstelling en boosheid over/naar jou.
  • Je voelt dat je familie verwachtingen van jou heeft waar jij ongelukkig van wordt.
  • Je voelt dat jouw familie wilt dat je meer ‘geeft’.
  • Je voelt je niet geaccepteerd.
  • Je voelt je niet serieus genomen.
  • Je voelt je niet gesteund.

D. Overige gevoelens:

  • Je voelt je voor gek gezet.
  • Je voelt je ongewenst.
  • Je voelt dat jouw familie jou wilt domineren en jij ‘onderdanig’ moet zijn aan wat zij willen. Je hebt het gevoel dat anderen jouw leven willen bepalen en willen leiden.
  • Je voelt je aangevallen.
  • Je voelt dat de ‘lieve vrede’ wordt bewaard en dingen met de ‘mantel der liefde’ worden bedekt.

lammetjes

2. Wat anderen van jou vinden:

  • Anderen zeggen dat je eigenwijs bent.
  • Je familie accepteert je keuze/de manier waarop je leeft/wil leven niet.
  • Je familie laat je weten dat je andere keuzes moet maken.
  • Je familie laat je weten dat je anders moet handelen.
  • Je familie gelooft/vertrouwt jou en jouw aangegeven wensen/grenzen niet.
  • Je familie respecteert je grenzen niet en wil dat je over je grenzen gaat.
  • Je familie accepteert je gevoelens/emoties niet.
  • Je familie accepteert jou tot in je diepste wezen (met alles erop en eraan) zoals wie jij bent niet.
  • Je familie vindt dat jij je excuses moet aanbieden voor wat je zegt/hoe jij doet/leeft.
  • Je familie vindt dat je egoïstisch bent.
  • Je familie vindt dat je meer tijd met ze moet doorbrengen.
  • Je familie vindt dat je anders moet zijn/doen, bijvoorbeeld dat je harder moet werken/meer moet presteren.
  • Je familie vindt je lastig.

3. Hoe anderen met je omgaan:

  • Anderen projecteren negatieve energie op je: ze denken negatief over je, of voelen negatieve energie naar aanleiding van jouw Zijn/handelen.
  • Anderen bespreken hun negatieve gedachten/gevoelens en wat hen dwars zit onderling, maar niet met jou.
  • Een familielid neemt van een ander familielid een verhaal over jou aan, maar checkt niet zelf bij jou hoe de vork in de steel zit.
  • Er wordt achter je rug om negatief over je gepraat (bijvoorbeeld over dat je je anders moet gedragen)/over je geroddeld.
  • Je familie vertelt alles wat jij vertelt door en vult dit aan met feitelijke onjuistheden, waardoor jij als ‘boeman’ wordt gezien, zonder dat anderen verhaal halen bij jou.
  • Anderen stellen je geen vragen.
  • Anderen oordelen over je.
  • Je krijgt overal beschuldigingen van.
  • Er wordt vijandig op je gereageerd.
  • Er worden onaardige grappen over je gemaakt.
  • Je wordt negatief benaderd.
  • Je wordt gepest.
  • Anderen laten je niet uitpraten en praten door je heen.
  • Anderen hangen de telefoon op als je belt.
  • Anderen willen dat jij je mond houdt. Een familielid dreigt bijvoorbeeld dat je nooit meer met iemand uit de familie over onderwerp X mag spreken.
  • Een familielid praat niet namens zichzelf, maar zegt dat “iedereen in de familie” er zo over denkt (terwijl jij weet dat dit niet zo is).

4. Jouw handelen:

  • Je doet je best om je aan te passen/pleast. Je praat bijvoorbeeld met een familielid om de ander een plezier te doen, maar je voelt dat je ‘leeggezogen’ wordt in het gesprek.
  • Je hebt weinig/geen contact met familie. Feestdagen vind je bijvoorbeeld moeilijk. Soms ontstaat dit gebrek aan contact na een overlijden en is er ruzie over geld/erfenis, waardoor de familie uit elkaar valt.
  • Je bezoekt je familie niet of niet graag.
  • Jij spreekt je graag uit en maakt dingen bespreekbaar, je familie niet, bijvoorbeeld “omdat dat niet hoort”/”het traditie is”.
  • Je wandelt buiten de gebaande paden, je familie niet.

schapenkudde

7 Tips voor als jij je een zwart schaap voelt:

Tip 1: Laat je hoogsensitiviteit in je voordeel werken

Ongeveer 1 op de 5 mensen is een hoogsensitief persoon (HSP) en herkent zich in deze HSP kenmerken. HSP kunnen goed tussen de regels doorlezen en niet uitgesproken dingen en verwachtingen waarnemen. Dit is een prachtige kwaliteit, maar kan ook een enorme last zijn in de familie. Leer dit transformeren!

Ontdek of je een HSP bent. Leer jezelf en je unieke (hoogsensitieve) kwaliteiten kennen, accepteren en ontwikkelen. Dat deed Rick bijvoorbeeld met zijn hooggevoeligheid.

Tip 2: Wees zelfverzekerd

Hoe anderen op jou reageren is hun verantwoordelijkheid. Vergroot je zelfvertrouwen. Kom voor jezelf op en deel je wensen en grenzen.

Tip 3: Blijf bij jezelf

Blijf als HSP goed bij jouw eigen energie: zo voorkom je dat je last hebt van andermans energie en kritiek.

Tip 4: Leef je dromen

Jij kunt jezelf gelukkig maken. Leef jouw droomleven: dat geeft energie en maakt blij.

Tip 5: Omring je met inspirerende mensen

Omring je met gelijkgestemden die je versterken en steunen. Creëer fijne relaties met de buitenwereld (bijvoorbeeld in de liefde, op je werk of met je schoonfamilie).
zwart schaap

Tip 6: Ontdek de oorzaak van waarom jij je een zwart schaap voelt

Ontdek wat de oorzaak is van waarom jij je een zwart schaap voelt. Er kunnen allerlei ‘onzichtbare’ oorzaken en dynamieken aan ten grondslag liggen. Soms spelen er bijvoorbeeld vorige levens een rol die nog niet goed zijn afgerond. Er kan (ook) sprake zijn van intergenerationeel- of transgenerationeel trauma.

Zoek hulp als je last hebt van familie en praat bijvoorbeeld met een (paranormale) professional die ‘meer’ waarneemt.

Tip 7: Zet jouw impact in je voordeel in

Heb je kinderen? Wees je bewust van jouw impact: die heb je altijd (ook al zeg je wel of niets tegen een kind!). Hoe je een kind behandelt heeft bijvoorbeeld veel invloed op iemands gevoel van eigenwaarde.

Meer weten?

In het Complete HSP Jaartraject Van vermoeid naar een leven waarin jij bloeit ontdek je onder meer hoe je:

  • Jouw hoogsensitiviteit ontwikkelt en inzet als een kracht.
  • Jouw zelfvertrouwen vergroot.
  • Jouw grenzen voelt en het beste (zonder schuldgevoel) aangeeft.
  • Goed bij je eigen energie blijft en geen last hebt van negatieve energie.
  • Het beste kunt omgaan met kritiek en eisen van anderen.
  • Gelukkig bent.
  • Lekkerder in je vel zit.
  • Jouw droomleven leeft en eigen koers vaart.
  • De relatie met kinderen en buitenwereld verbetert.

cover van het Jaartraject Van vermoeid naar een leven waarin jij bloeit
Verder ontmoet je in het Jaartraject gelijkgestemde HSP. Klik hier voor meer informatie over het Jaartraject en hoe je mee kunt doen>>>

Vond je dit artikel waardevol? Doneer!

Heb je iets aan dit artikel gehad? Je doet mij een groot plezier met een donatie :). Daarmee ondersteun je mij om nog meer informatieve en inspirerende artikelen te kunnen delen in de toekomst. Elk bedrag (klein of groot) is heel welkom. Doneren kan al vanaf €2,-! Klik hier om te doneren >>>

Over Femke de Grijs

Femke de Grijs, met logos van de tijdschriften Libelle, Margriet en Happinez

Als kind stond ik van nature in contact met fijnstoffelijke dimensies. Toen ik erachter kwam dat mijn omgeving niet waarnam wat ik waarnam, werd ik bang voor andermans mening hierover en sloot ik mij hiervoor af.

Jarenlang onderdrukte ik mijn paranormaliteit en hoogsensitiviteit en leefde ik vanuit mijn ratio. Ik cijferde mijzelf (spirituele essentie) weg en leefde naar de verwachtingen van de buitenwereld. Dit gaf op den duur fysieke, emotionele en mentale klachten zoals uitputting en somberheid. In het reguliere circuit liep ik vast.

Ik voelde dat ik het roer om mocht gooien, leerde de vruchten van mijn sensitiviteit plukken en ging mijn droom leven. Zo kwam ik tot bloei. Mijn levenspartner Mathijs en ik verkochten ons huis in Nederland. Sinds 2017 reizen wij voor onbepaalde tijd samen met hond Juultje (geboren in 2022) de wereld over.

Ben jij een ambitieuze spirituele vrouw en wil ook bezield leven? Ik help jou graag, bijvoorbeeld via mijn gratis E-book, blogs en begeleiding.

Aanvullende blogs:

Deze blog werd gepubliceerd op 16 januari 2019 en werd geüpdatet op 25 augustus 2023

11 reacties op “Ben jij als HSP het zwarte schaap in de familie? 7 tips!”

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

  1. Ria avatar
    Ria

    Hallo Femke, ik herken mij zo in het verhaal van het zwarte schaap voelen. Mijn leven lang al. Ik moest erg om het artikel huilen. Vooral de eenzaamheid die je voelt als HSP-er. Het is dan ook moeilijk om staande te blijven in deze hectische wereld. Wat mij helpt is dat ik weet dat ik een zuiver hart heb.

    1. Femke de Grijs avatar

      Hallo Ria,

      Wat fijn dat dat je helpt! Ik hoop dat de tips uit de blog je ook verder helpen. Ik wens je verder alle goeds toe <3

      Liefs,
      Femke

  2. Marianne avatar
    Marianne

    Mooi geschreven en heel herkenbaar.
    Alleen geldt het voor mij dan niet binnen mijn familie, maar juist bij schoonfamilie.
    Ik heb te lang gepleasd, maar weinig tot nooit écht steun en aandacht terug gehad.
    Door andere problemen binnen de familie ben ik nu voor mijzelf opgekomen en heb eindelijk de stap kunnen nemen om ze los te laten en mijn eigen pad te kiezen.
    Ik laat nu aan hen de keus of ze met mij mee willen lopen op mijn pad.
    Groetjes van Marianne

    1. Femke de Grijs avatar

      Hoi Marianne,

      Dank je!

      Ik wens je verder een stralende dag en alle goeds toe <3

      Groetjes,
      Femke

  3. Saskia avatar
    Saskia

    Dit hele verhaal lijkt van A tot Z over mij te gaan. Maar dit is al zo lang zo dat ik de kracht en energie niet meer heb. Ik ben emotionerk uitgeput, op, totaal leeg.

    1. Femke de Grijs avatar

      Hoi Saskia,

      Klinkt intens! Ik wens je alle goeds en mocht ik je wellicht ergens bij kunnen helpen, dan weet je me te vinden <3

      Liefs,
      Femke

  4. Josje avatar
    Josje

    Dag Femke..

    Na 56 jaar me altijd anders te hebben gevoeld en daar flink de littekens van mee dragend lees ik dat het een naam mag hebben.
    Gestreden met en voor mijn inmiddels volwassen dochter ervaar ik dat ik zelf mogelijk hsp ben….net als haar

    Een feest der herkenning ? Meer : en nu omarmen en ermee a d slag

    Enorm veel reisplezier samen gewenst .

    Vr Gr

    Josje

    1. Femke de Grijs avatar

      Beste Josje,

      Dank je! Ik wens je alle goeds toe :).

      Liefs,
      Femke

  5. Petra avatar
    Petra

    Dank je Femke voor dit artikel over het zwarte schaap in de familie. Herken er zoveel van. İk (60jaar) ben HSP”er en heb ruim dertig jaar geleden het contact met de hele familie verbroken. Wat een verademing was dat, eindelijk kon en mocht ik zijn wie ik was en ben. Het enige wat ik mij afvraag is of er na mijn vertrek een ander zwart schaap in de familie wordt gezocht? Liefs van mij

    1. Femke de Grijs avatar

      Beste Petra,

      Graag gedaan! Bedankt verder voor je vraag. Ik heb het als idee genoteerd om een keer op in te gaan in een blog. Ik hoop dat ik je zo voldoende heb geïnformeerd en wens je verder een prettige dag toe.

      Hartelijke groeten,

      Femke

  6. Carmen avatar
    Carmen

    Wow, ik herken het heel erg. Vooral dat ik als zwart schaap allerlei dynamieken voel die anderen niet aan willen of kunnen gaan. Maar dat gebeurt niet alleen bij mijn familie, dat gebeurt ook in allerlei groepen waar ik in functioneer. Dus ook op mijn werk, bij mijn team van de vereniging etc. Dit heeft tot gevolg gehad dat ik vaak zelf maar weg ben gegaan omdat ik me niet meer veilig voelde. Mensen kunnen namelijk heel vijandig worden als je een zwakke plek blootlegt.

    Bedankt voor de uitleg!

Scroll naar boven