Stemmingswisselingen

Stemmingswisselingen houden in dat je stemming of gevoel onverklaarbaar omslaat en nauwelijks tot niet te controleren is. Een stemming kan bijvoorbeeld van een neutrale stemming omslaan in een ‘up‘ en zeer positieve stemming zoals euforie, maar ook in een ‘down‘ en een extreme negatieve stemming zoals boosheid, chagrijnigheid, verdriet, somberheid,  depressie en alles wat daar tussen ligt. Alles kan dan negatief lijken: denk maar aan je lichaam, plek waar je woont, werk en relaties.

Een ander woord voor een stemmingswisseling is een moodswing.

Wisselende stemmingen oorzaak

Meestal is er niet één oorzaak van een stemmingswisseling. Vaak is er sprake van een combinatie van fysieke, emotionele, mentale en sociale factoren. Ze zijn te onderscheiden in:

• Een oorzaak van buitenaf, bijvoorbeeld een ‘negatieve’ oorzaak omdat er een dierbare is overleden, je een onvoldoende voor je tentamen hebt behaald, je relatieproblemen hebt, spanning op je werk hebt of omdat je huis is afgebrand. Het kan ook worden veroorzaakt door een ‘positieve’ oorzaak van buitenaf, zoals de geboorte van je kind of een verhuizing. Mogelijk word je door een specifieke situatie in de buitenwereld onverklaarbaar en buitenproportioneel emotioneel en/of reageer je zo.
• Een oorzaak van binnen uit, zoals:
  -Een fysieke oorzaak, denk maar aan je hormonen. Bij een vrouw kunnen hormonale klachten zich bijvoorbeeld uiten rond de eisprong of menstruatie. Vrouwen kunnen rond deze tijd chagrijnig zijn of een korter lontje hebben. Vooral als een vrouw het Pre-Menstrueel syndroom (PMS) heeft kan zij een grote prikkelbaarheid, spanning, depressie, agressie en lichamelijke kwalen zoals pijnlijke borsten ervaren.
  -Een emotionele oorzaak, zoals verslaving (alcoholisme, drugs) of stress.
  -Een mentale oorzaak, zoals de manier waarop je met dingen omgaat, zie je bijvoorbeeld problemen of mogelijkheden?

Stemmingswisselingen kunnen ook (mede) worden veroorzaakt door (voor)ouders via intergenerationeel/transgenerationeel trauma.

Een grote onderschatte oorzaak van stemmingswisselingen

Dr. Elaine Aron ontdekte aan de hand van wetenschappelijk onderzoek dat ongeveer 1 op de 5 mensen een hoogsensitief persoon (HSP) is. HSP herkennen zich in deze HSP kenmerken. Ze staan onbewust extra open voor prikkels. Dit heeft voordelen zoals dat ze extra kunnen genieten, maar ook nadelen als zij hun hoogsensitiviteit nog niet goed beheersen. Ze kunnen dan bijvoorbeeld als anderen een negatieve stemming hebben, dit (onbewust) overnemen en daardoor stemmingswisselingen ervaren.

Stemmingsstoornis

Als stemmingswisselingen zeer intens zijn en voor een langere periode aanhouden, wordt dit in de reguliere zorg een stemmingsstoornis genoemd. Denk maar aan een bipolaire stoornis (manische depressie (MDS), borderline (mensen met borderline krijgen stemmingswisselingen door externe gebeurtenissen) of een seasonal Affective Disorder (waarbij de stemming van mensen verandert door een seizoen, zoals bij een herfstdepressie of een winterdepressie het geval is).

Een psychiater kan dit soort diagnoses stellen. Enkel een bovengenoemde stoornis gediagnosticeerd krijgen terwijl er (ook) sprake is van een hoogsensitiviteit die nog niet goed wordt beheerst, kan moedeloos maken. Veel artsen (h)erkennen hoogsensitiviteit ondanks wetenschappelijke onderbouwing niet…

Stemmingsstabilisator

Een stemmingsstabilisator is een medicijn dat een stemming gelijkmatiger maakt: het vlakt pieken en dalen af. Het kan worden voorgeschreven door een arts. Dit wordt vooral toegepast bij mensen met een stemmingsstoornis zoals bij een bipolaire stoornis of borderline stoornis. Soms wordt bijvoorbeeld antidepressiva gebruikt, echter soms kan dit bij mensen met een bipolaire stoornis manies (extreem opgewekte periodes) uitlokken.

De oorzaak wordt met medicatie echter niet weggenomen, maar onderdrukt.

Een wisselende stemming kan bij iedereen voorkomen, zoals bij:

• Mannen.
• Vrouwen, bijvoorbeeld gedurende de zwangerschap of in de overgang. Na de bevalling wisselt de hele hormoonhuishouding, wat kan leiden tot verdriet, prikkelbaarheid, slapeloosheid en een somber of depressief gevoel. Dit kan als het langer dan twee weken duurt een Postnatale Depressie zijn.
• Mensen met ADD.
• Een kind.

Vooral hoogsensitieve mensen kunnen stemmingswisselingen zeer intens ervaren.

Stemmingswisselingen wat te doen?

1. Raadpleeg bij klachten ook een arts. Onderzoek de oorzaak van je stemmingswisselingen. Er zijn veel onderschatte oorzaken, zoals een vitamine B12-tekort. Neem indien mogelijk de oorzaak weg.
2. Ontdek of sluit uit dat je hoogsensitief bent, doe bijvoorbeeld deze HSP test. Ben je hoogsensitief? Leer dit dan beheersen en leer goed bij jezelf blijven: zo kun je stemmingswisselingen voorkomen. Mijn begeleiding helpt je hierbij.
3. Leer jezelf accepteren.
4. Leer relativeren.
5. Doe wat je leuk vindt. Omring je met mensen waar je blij van wordt.
6. Slaap voldoende.
7. Eet en drink gezond.
8. Vermijd stress. Leer ontspannen.
9. Leer emoties beheersen.

Aanvullende artikelen:

• Hoogsensitief: wat is dat?
• Neurotische persoonlijkheid: een definitie
• Aansteller, wat is dat?
• Overgevoeligheid: een definitie
• Loslaten: zó doe je het