Wat is een burn out? Ontdek hier de verschijnselen en klachten, hoe je erachter komt of je een burn out hebt en wat belangrijk is in relatie tot een behandeling en herstel.
Heb je last van extreme vermoeidheid? Mensen die zich oververmoeid voelen kunnen zich vaak moeilijk concentreren;
- Ben je snel afgeleid?
- Ben je gauw vergeetachtig?
- Voel jij je prikkelbaar?
- Voel jij je gestrest ?
- Heb je pijn in bijvoorbeeld je nek, schouders of hoofd?
Mensen die zich oververmoeid voelen hebben vaak het gevoel dat hun lichaam hun in de steek laat. Dit kan frustrerend zijn, misschien wil je er tegen ‘vechten’, doorzetten en maar doorgaan in je werk of op privé-vlak. Dit kan nog meer moe maken, waardoor je een vicieuze cirkel kan ervaren.
Er bestaan vanuit het reguliere circuit gezien diverse oorzaken van vermoeidheid, zoals een lichamelijk tekort als ijzer. Soms is er geen oorzaak voor vermoeidheid te vinden, zoals bij het Chronisch Vermoeidheidssyndroom (CVS). Een andere bekende benaming voor vermoeidheid is burn out: dit betekent letterlijk opgebrand.
Het is mogelijk om met vermoeidheid en bijbehorende klachten om te gaan en zelfs productiever te leren zijn. Zodat jij die dingen doet, die jij graag wilt doen.
Wat is een burn out? Over de betekenis:
In het algemeen is de wetenschap het er niet over eens wat burn out precies is; het is een divers ziektebeeld. Er is in het algemeen regulier gezien net zoals bij het chronisch vermoeidheidssyndroom nog niet veel bekend over.
Burn out klachten en verschijnselen
De term burn out werd in 1970 voor het eerst gebruikt door psychotherapeuten Freudenberger en Maslach. Vanuit de wetenschap zijn er nu diverse visies op wat burn out is. Maslach noemt burn out vrij vertaald een toestand (of dreiging van) emotionele uitputting naar aanleiding van menselijke interactie. Er kunnen diverse fysieke, emotionele en mentale klachten aanwezig zijn bij iemand met burn out. Soms worden dit burn-out symptomen genoemd.
Lichamelijke klachten die bij een burnout aanwezig kunnen zijn:
- Extreme vermoeidheid, lusteloosheid
- Slaap problemen
- Spierpijn
- Schouderpijn
- Nekpijn
- Snelle hartslag, hoge bloeddruk, hoge ademhaling
- Problemen met de darmen, pijn aan de buik
Emotionele klachten die bij een burnout aanwezig kunnen zijn:
- Afstandelijk tegenover het werk en/of collega’s zijn
- Een negatieve houding ten opzichte van je werk hebben
- Je hebt het gevoel dat je buiten je lichaam of gedachten staat
- Onzekerheid
- Vatbaarder zijn voor verslaving
- Geen zin in seks hebben
- Snel emotioneel en boos of geïrriteerd zijn; een kort lontje hebben
- Stemmingswisselingen hebben
- Je opgejaagd voelen, dingen moeilijk kunnen loslaten
- Je fysiek, emotioneel of mentaal agressief voelen
- Gevoelens van paniek of angst ervaren, bijvoorbeeld of je ooit wel weer beter wordt en het in financieel opzicht ook allemaal goedkomt
- Je machteloos voelen
- Neerslachtig zijn (dit is iets anders dan depressief zijn!)
- Moeite hebben om jezelf/anderen te vertrouwen
Mentale klachten die bij een burnout aanwezig kunnen zijn:
- Minder goed kunnen presteren ten opzichte van vroeger, je bent minder productief
- Vergeetachtig, slechte concentratie
- Moeilijk kunnen kiezen, twijfelen
Je bent niet de enige: volgens TNO heeft 16% van de Nederlanders een burn-out.
Heb ik een burn out? Over een burn-out test:
Door middel van vragenlijsten kan in de reguliere zorg worden vastgesteld of er sprake is van burn-out. Een bekende lijst is Maslach Burnout Inventory.
Burn out DSM
Omdat burn-out niet apart geregistreerd staat in het reguliere handboek voor psychologische aandoeningen (DSM IV/V), erkennen sommigen deze aandoening niet. De term burn-out zou volgens sommigen vervangen kunnen worden door een aantal samengestelde diagnoses uit dat handboek, zoals depressie. Update: op 28 mei 2019 erkent wereldgezondheidsorganisatie WHO burn-out officieel als ziekte, deze update gaat van kracht op 1 januari 2022 in hun herziene ICD-lijst.
Ik neem waar dat elke vermoeidheid uniek is en dat er verschillen zijn tussen bijvoorbeeld CVS, depressie en burn out.
Video’s over burn out:
Aldith Hunkar over haar burn out
Onderstaande aflevering gaat over Aldith Hunkar, voormalig NOS presentatrice van het jeugdjournaal en het journaal. Zij vertelt over haar burn out.
Aflevering Holland Doc
Ik vind de onderstaande documentaire van Holland Doc met name interessant omdat het de diverse klachten bij burn out laat zien en vooral hoe er vanuit de reguliere zorg mee wordt omgegaan. Zo richt iemand zich voornamelijk op het lichamelijke vlak en slikt pillen.
Bregje Hofstede over haar burn-out in KRO De Wandeling
Bregje Hofstede kreeg op haar 24e een burn-out en kon niet meer lopen. Ze deelt haar ervaringen met burn-out in KRO De Wandeling. Zo kon ze lastig prikkels verdragen.
Wat is de oorzaak van burn out?
Er is net zoals bij CVS wetenschappelijk gezien weinig bekend over de oorzaak. Er wordt gedacht aan diverse factoren die een burn out kunnen veroorzaken. WHO zegt dat de oorzaak chronische stress op de werkvloer is.
Burn out en hoogsensitiviteit
Een onderschatte oorzaak van een burnout is hoogsensitiviteit. Ongeveer 1 op de 5 mensen is een hoogsensitief persoon (HSP) en herkent zich in deze HSP kenmerken. Prikkels komen bij HSP extra bij hen binnen.
Dat heeft voordelen, maar ook nadelen als jij je hoogsensitiviteit nog niet goed beheerst. Als je je hoogsensitiviteit nog niet goed beheerst, kan dit leiden tot allerlei klachten zoals een burnout. Hoogsensitieve mensen kunnen burn-out klachten ten opzichte van niet-HSP intens ervaren.
3 factoren die een burn out kunnen veroorzaken
Vanuit een holistische visie is alles energie, denk maar aan de kwantumtheorie waar een paar pioniers in de wetenschap zich mee bezighouden. De factoren waar vanuit de wetenschap aan wordt gedacht, zijn vanuit een holistische visie met elkaar verbonden en beïnvloeden elkaar:
- Een genetische factor
- Je persoonlijkheid
- Je gedrag
Factor 1. Een genetische factor
Denk hierbij als HSP aan je gevoelige zenuwstelsel.
Factor 2. Je persoonlijkheid
De tweede factor is je (hoogsensitieve) persoonlijkheid en eigenschappen zoals:
- Idealisme
- Perfectionisme (en veel van jezelf moeten, faalangst)
- Plichtsgetrouwheid (een groot verantwoordelijkheidsgevoel hebben)
- Ambitieus zijn
- Verzorgend zijn
Zo pikken HSP met hun relatief open energieveld vaak veel indrukken op en kunnen ze sterk waarnemen wat ‘goed’ is voor een ander. HSP zijn vaak gevoelig voor de sfeer op het werk: misschien neem je als je je hoogsensitiviteit nog niet goed beheerst emoties van anderen over. Helemaal als je emotioneel zwaar werk doet of als de sfeer op je werk niet optimaal is, kan dit extra uitdagend zijn.
Factor 3. Je gedrag
Een HSP vindt het vaak moeilijk om te luisteren naar zijn eigen fysieke, emotionele en mentale behoeftes en die ook te uiten naar de buitenwereld. Hierdoor kunnen ze zichzelf wegcijferen. Het kan zijn dat je takenpakket te veel is. Misschien wil je anderen niet teleurstellen, moet je ‘succesvol’ zijn en alles perfect doen.
Wellicht kun je moeilijk begrenzen en “nee” zeggen: vaak zijn HSP die last hebben van een burn out over hun eigen grenzen heengegaan, bijvoorbeeld door fysiek te zware activiteiten te doen, door emoties te onderdrukken, en/of door veel vanuit je hoofd te leven, zoals piekeren. Dit kan tot stress leiden. Artsen zeggen dat voortdurende stress invloed heeft op het functioneren van de hersens. Het biologische stresssysteem is niet gebouwd op chronische stress: iets wat in de huidige westerse maatschappij vaak voorkomt.
Als je (zowel lichamelijk, emotioneel en/of mentaal) teveel hooi op je vork neemt, en je je chronisch of langdurige inspant in combinatie met te weinig hersteltijd kun je jezelf overbelasten en op raken.
Burn out herstel tips
Raadpleeg bij klachten voor de zekerheid ook altijd een arts. Sluit eventuele andere oorzaken zoals een vitamine B12-tekort uit. Hoe lang een herstel duurt varieert van persoon tot persoon. Belangrijk is dat iemand die een burnout heeft, een behandeling kiest die bij hem/haar past.
Burn out behandeling
Je kunt leren om het heft in eigen handen te nemen en om met je burn out te leren omgaan en zelfs om hieruit te komen en productief te zijn. Zodat je met gemak jouw dromen leeft!
Het probleem bij je ‘op’ voelen is vaak dat je langdurig over je grenzen bent heengegaan. Je gevoelige zenuwstelsel heeft hersteltijd nodig om (onbewuste) fysieke, emotionele, mentale en spirituele indrukken te verwerken. In onze westerse maatschappij leren we de klok wel opdraaien door steeds maar dingen (snel) te doen wat stress kan veroorzaken, echter niet om de klok af te draaien en te ontspannen.
Vaak zijn het probleem (onbewuste) gedachten die ontspannen en “nee” zeggen moeilijk maken. Door jouw gedachten kritisch onder de loep te nemen kunnen dit soort vooronderstellingen verdwijnen.
Lichamelijke klachten zijn bovendien met je emoties, gedachten en spirituele Kern/essentie verbonden. Klachten kunnen je wat vertellen of leren, al is dit je misschien nu nog niet duidelijk. Inzicht krijgen in deze boodschap, kan veel helderheid, ontspanning en ook energie geven.
Meer weten?
Het Complete HSP Jaartraject ‘Van vermoeid naar een leven waarin jij Bloeit!’ gaat hier dieper op in. Je ontdekt onder andere:
- Hoe je een burn out en vermoeidheid oplost en voorkomt
- Aan de hand van praktische oefeningen hoe je blijvend meer energie verkrijgt
- Hoe je productiever wordt
Klik hier voor meer informatie over het Complete Jaartraject ‘Van vermoeid naar een leven waarin jij Bloeit!‘ en hoe je mee kunt doen>>>
Vond je dit artikel waardevol? Doneer!
Heb je iets aan dit artikel gehad? Je doet mij een groot plezier met een donatie :). Daarmee ondersteun je mij om nog meer informatieve en inspirerende artikelen te kunnen delen in de toekomst. Elk bedrag (klein of groot) is heel welkom. Doneren kan al vanaf €2,-! Klik hier om te doneren >>>
Over Femke de Grijs
Als kind stond ik van nature in contact met fijnstoffelijke dimensies. Toen ik erachter kwam dat mijn omgeving niet waarnam wat ik waarnam, werd ik bang voor andermans mening hierover en sloot ik mij hiervoor af.
Jarenlang onderdrukte ik mijn paranormaliteit en hoogsensitiviteit en leefde ik vanuit mijn ratio. Ik cijferde mijzelf (spirituele essentie) weg en leefde naar de verwachtingen van de buitenwereld. Dit gaf op den duur fysieke, emotionele en mentale klachten zoals uitputting en somberheid. In het reguliere circuit liep ik vast.
Ik voelde dat ik het roer om mocht gooien, leerde de vruchten van mijn sensitiviteit plukken en ging mijn droom leven. Zo kwam ik tot bloei. Mijn levenspartner Mathijs en ik verkochten ons huis in Nederland. Sinds 2017 reizen wij voor onbepaalde tijd samen met hond Juultje (geboren in 2022) de wereld over.
Ben jij een ambitieuze spirituele vrouw en wil ook bezield leven? Ik help jou graag, bijvoorbeeld via mijn gratis E-book, blogs en begeleiding.